Του Σάμη Σαουάχνη, αναγνώστη μας και φοιτητή στο Τμήμα Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ
Υπάρχουν πολλά και διάφορα είδη ταινιών που μου αρέσουν, αλλά ένα που θεωρώ αξιόλογο και είναι από τα αγαπημένα μου είναι το είδος της επιστημονικής φαντασίας. Γεμάτο εφέ, μουσική, αλλά πάνω απ’ όλα πλοκή με φιλοσοφικό περιεχόμενο. Μία πολύ ενδιαφέρουσα ταινία που υπάρχει στην κατηγορία αυτή είναι το Blade Runner, μαζί με το σίκουέλ του, το “Blade Runner 2049”. Το πρώτο έργο είναι αρκετά περίεργο και δυσνόητο και στο δεύτερο επιδρά ο αργός του ρυθμός. Αντίθετα με το πρώτο, το δεύτερο είναι πιο φιλόξενο στον θεατή παρουσιάζοντας την θεματολογία πιο ευνόητα και άμεσα. Παρά τον σχετικά αργό ρυθμό των δύο έργων, το βάθος που δίνει στις σκηνές, αλλά κι η ροή τραβάει αρκετά το ενδιαφέρον.
Έτσι ξεκινώντας, σημαντικό είναι να αναφερθεί ο κόσμος των Blade Runner. Αρχικά, τα Blade Runner ξεκινούν από ένα σύγχρονο και καίριο ζήτημα, που αποτελούν τα ρομπότ. Έτσι, στο έργο υπάρχουν οι ρέπλικες, οι οποίες είναι εξειδικευμένα ρομπότ-κλώνοι που έφτιαξαν οι άνθρωποι, με σκοπό μεγάλες αποστολές στο διάστημα. Από την άλλη μεριά βρίσκονται οι Blade Runners, που σκοπός τους είναι να πιάνουν τις ρέπλικες που αποδρούν εξαιτίας της τεχνητής νοημοσύνης των τελευταίων και να τις εξολοθρεύσουν. Και στα δύο έργα οι πρωταγωνιστές είναι Blade Runners. Στο πρώτο ο πρωταγωνιστής λέγεται “Deckard” και στο δεύτερο απλά “Κ”. Όμως, και στα δύο έργα το αν είναι ρέπλικες ή άνθρωποι είναι αμφίβολο και το ίδιο έργο παρουσιάζει ενδείξεις που ίσως να μην αποδεικνύονται τελικά άνθρωποι. Επιπροσθέτως, ο κόσμος του Blade Runner είναι ένας δυστοπικός κόσμος στον οποίο φαίνεται έντονα η ταξική διαίρεση και το χαμηλό βιοτικό επίπεδο, είτε στους δρόμους είτε στον εσωτερικό χώρο των σπιτιών. Τέλος, στο έργο δίνεται βάση στους δημιουργούς των κλώνων, τον Tyrell και τον Wallace, που κατέχουν και μεγάλες βιοχημικές βιομηχανίες και ταυτόχρονα αντιμετωπίζονται ως Πατέρες.
Έχοντας παρουσιάσει τον κόσμο της ταινίας μπορούμε να αναλύσουμε παρακάτω. Συγκεκριμένα, στο Blade Runner πολλά θέματα παρουσιάζονται αλλά και αναλύονται με πολύ όμορφο τρόπο. Βασικό θέμα του έργου είναι τα ρομπότ ως υποκείμενα τα οποία κάνουν αυτά που οι άνθρωποι θέλουν αλλά και τους ρυθμίζουν τις λειτουργίες. Χαρακτηριστική είναι η τελευταία σκηνή του πρώτου έργου που δείχνει τον Roy να λέει στον Deckard “Quite an experience to live in fear, isn’t it? That’s what it is to be a slave”. Αυτό είναι ένα θεμελιώδες ζήτημα το οποίο δείχνει κιόλας αν αυτό που θεωρούμε ρομπότ ή μηχανή, μπορούμε εμείς να του ορίζουμε τις λειτουργίες και να το ελέγχουμε χωρίς να μας νοιάζει η κατάστασή του. Ακόμα περισσότερο, μας υπενθυμίζει την πραγματική έννοια του σκλάβου το οποίο είναι πάντοτε επίκαιρο, και πως θεωρείται ως κάτι που δεν νιώθει κάποιο αίσθημα.
Όμως, το πιο ωραίο ζήτημα που θέτει το Blade Runner και κυρίως η δεύτερη ταινία είναι τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος. Το έργο θεωρώ πως απαντά σ’ αυτό το ζήτημα και ότι αυτό που μας κάνει ανθρώπους είναι οι αναμνήσεις μας και -ίσως να πρόσθετα- τα βιώματα. Οι αναμνήσεις, καλές ή κακές, συνιστούν κάτι που ανήκει στο παρελθόν, και όπως δείχνει η «αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού» δεν πρέπει πάντα να ξεφεύγουμε απ’ αυτές. Μέσα στο παρελθόν ζήσαμε πράγματα αλλά παράγονται και σκέψεις απ΄ αυτό. Φυσικά δεν είναι μόνο οι αναμνήσεις που επιδρούν αλλά είναι και η αβεβαιότητα, γιατί όπως αναφέρθηκε προηγουμένως και οι δύο πρωταγωνιστές έχουν αμφιβολίες για το αν είναι κλώνοι ή πραγματικοί άνθρωποι. Ολοκληρώνοντας, θεωρώ το Blade Runner ως ένα τρομερό έργο και είναι μία μεγάλη εμπειρία που στην αρχή μπορεί να αντιμετωπιστεί με ψυχρότητα είτε λόγω του ρυθμού του είτε ως περιεχόμενο αλλά όσο προχωράει τόσο συνδέεται ο θεατής με το έργο και τους πρωταγωνιστές. Έτσι, το δεύτερο έργο μπορεί να θεωρηθεί με ευκολία από τα καλύτερα έργα της δεκαετίας.
