Τα παιδιά μαθαίνουν από αυτό που ζουν, που βλέπουν να συμβαίνει γύρω τους… είναι μιμητικά όντα. Έτσι μαθαίνουν και να μιλάνε. Οι συμβουλές είναι άχρηστες αν φερόμαστε ως κάφροι, αλλά τους συμβουλεύουμε άλλα. Ας μην είμαστε “δάσκαλε που δίδασκες και νόμο δεν κρατούσες”. Απαραίτητη η συμφωνία λόγων και πράξεων όλων των ενηλίκων γύρω απ’ τα παιδιά. Όλης της κοινωνίας. Όλη η κοινωνία χρειάζεται να ξυπνήσει και να καταλάβει πως τα λόγια είναι του αέρα, αν οι πράξεις τα ακυρώνουν. Αυτή είναι βασική παιδαγωγική. Χρειάζεται συνέπεια και ακεραιότητα από εμάς για να γίνουν τα παιδιά καλύτερα από εμάς. Θέλει πολλή δουλειά και συνειδητοποίηση από εμάς.**
Είναι φρικιαστικό να ακούς γονείς που χτυπάνε τα παιδιά τους, που τους ασκούνε λεκτική βία νομίζοντας ότι έτσι τα παιδιά τους θα “πετύχουν” (πώς μπορεί ένας άλλος, εκτός από εσένα τον ίδιο, να ορίσει τι είναι επιτυχία για εσένα;), που τους βάζουν ένα σωρό περιορισμούς ακόμα και στα εφηβικά και στα μετα-εφηβικά χρόνια; Η ανατροφή από την οικογένεια αποτελεί το πρώτο στάδιο της Παιδείας και της Εκπαίδευσης, το οποίο παίζει μείζονα ρόλο στην ανάπτυξη της προσωπικότητας του ατόμου, αφού στις νεαρές ηλικίες είναι που αφομοιώνουμε εύκολα τις επιρροές που δεχόμαστε… Αυτά σκεφτόμουν σε μία μεταμεσονύχτια ωραία συζήτηση που είχαμε με τον Μανώλη.
Κύριο αποτέλεσμα της μη ορθής, κακής ανατροφής (ή και διάφορων άλλων ατυχών συνθηκών, όπως η απώλεια κάποιου οικογενειακού μέλους) είναι η προβληματική ανάπτυξη του χαρακτήρα του παιδιού, το οποίο θα αντιδράσει είτε με την άσκηση ταυτόσημης βίας με εκείνης που δέχθηκε στο σπίτι ή θα κλειστεί στον εαυτό του, πεπεισμένο από τους γονείς του ότι όντως “δεν αξίζει σαν άτομο”, ότι “μία ζωή θα είναι αποτυχημένος/η”. Η πληθώρα των ανασφαλειών που θα έχει το παιδί, σε καθεμία από τις δύο περιπτώσεις, είναι το πιο επικίνδυνο και απρόβλεπτο σημείο, το οποίο αποδεικνύεται και δύσκολα θεραπεύσιμο.
Υπάρχουν πολλές τέτοιες περιπτώσεις, και σαν κοινωνία θα πρέπει να βρεθούν εκείνοι οι κατάλληλοι θεσμικοί τρόποι που θα απομακρύνονται τα παιδιά από τέτοιες καταστάσεις, ειδικά σε περιπτώσεις που υπάρχει και κίνδυνος σωματικής ακεραιότητας (όχι ότι τα άλλα είδη βίας δεν θα αποδειχθούν μελλοντικά το ίδιο βλαβερά). Ωστόσο, η οικογενειακή κακοποίηση είναι κοινωνικό φαινόμενο και όχι κανόνας ευτυχώς.
Δεν ταυτίζεται όμως η κακή ανατροφή απαραίτητα με την οικογενειακή κακοποίηση οποιουδήποτε είδους. Γιατί και αν οι πράξεις σου είναι αναντίστοιχες με τα λόγια σου ως γονέας, ως οποιοσδήποτε εκπαιδευτικός “οδηγός”, το παιδί μαθαίνει από σένα κατ’ αποτίμησιν. Και φέρεις πάλι ευθύνη. Δεν θέλουμε ανθρώπους των εντυπώσεων, ανθρώπους τεχνοκράτες. Πρώτα υπάρχει η ανάγκη για ανθρώπους ανθρώπινους και πεπαιδευμένους, μετά έρχεται η κριτική σκέψη και η τεχνική μόρφωση, ύστερα έρχεται η εξειδίκευση και η παραγωγή. Το Σχολείο και το Πανεπιστήμιο (λιγότερο) επίσης μοιάζουν αποστειρωμένα, υποταγμένα στην προσφορά εξειδικευμένων εργατών στην αγορά. Αλλά δεν μετράει το “φαίνεσθαι” και οι γνώσεις πάνω στο αντικείμενό σου. Και αυτά είναι σίγουρα συστημικά εργαλεία απαραίτητα. Εκείνο που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη είναι το “είναι”, η ανθρωπιά και οι ντόμπροι τρόποι, με ένα σκαλί πιο κάτω την αμφισβήτηση και την κριτική σκέψη. Αλλά σε αυτό, ατομικά και θεσμικά φαίνεται (με εξαιρέσεις) να αποτυγχάνουμε συχνά. Γιατί τα παιδιά και οι νέοι φέρνουν την Εξέλιξη, την Καινοτομία, την Αλλαγή σε καθετί παλαιωμένο και με ημερομηνία λήξης.
**Σχόλιο που συνάντησα στο Φατσοβιβλίο (κατά κόσμον Facebook) πάνω σε κάποιο άρθρο σχετικά με τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις της Κεραμέως, με το οποίο συμφώνησα άμεσα και το οποίο έγινε η αφορμή για την επιστροφή μου στην αρθρογραφία.
Παύλος Γιαννόπουλος... Αμέ, έχω και εγώ ένα όνομα. Ένα όνομα και ένα επίθετο, ανάμεσα σε τόσα άλλα στον κόσμο ετούτο. Ένας απλός φοιτητής του Καποδιστριακού, συγκεκριμένα στο τμήμα των Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης, διαβάζοντας και γράφοντας συνεχώς, προσπαθώντας να αφυπνίσω συνειδήσεις προπαγανδίζοντας (αν υπάρχει τέτοια φράση), ώστε στον βαθμό που και εγώ μπορώ να δώσω το θετικό μου στίγμα σε μία Γη που βράζει. Σε κοινωνίες και άτομα που χρήζουν εν συναίσθησης και εν συνείδησης.
ΦΚ λέγεται το project που μπορεί να πετύχει και να μετουσιώσει τα παραπάνω. Mία φοιτητική ιστοσελίδα που χαρακτηρίζεται από μία ανιδιοτέλεια και μία αντικειμενική υποκειμενικότητα που στους καιρούς μας απουσιάζουν.
