Η Μπαρτσελόνα είναι ένας από τους πλουσιότερους και πιο επιτυχημένους συλλόγους στο διεθνές ποδόσφαιρο. Η πορεία της, όμως, προς την επιτυχία και τη δόξα δεν ήταν πάντα εύκολη. Ως σύμβολο της καταλανικής ταυτότητας και της επιθυμίας για ελευθερία και ανεξαρτησία, καταδιώχθηκε με πρωτοφανή τρόπο. Δεν πρόδωσε, βέβαια, ποτέ τα ιδανικά της, ακόμη και αν έπρεπε να πληρώσει ακριβά το τίμημα.
Η αποδοκιμασία του εθνικού ύμνου και η αυτοκτονία του ιδρυτή
Ήδη από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσής της (1899) και ιδίως τη δεκαετία του 20’ η Μπαρτσελόνα εξέφρασε τόσο την εναντίωσή της στην υφιστάμενη δικτατορία όσο και την πίστη της ότι οι Καταλανοί συνιστούν ένα ξεχωριστό έθνος που χρήζει απόσχισης. Προς απόδειξη αυτού, κάνουν τα καταλανικά επίσημη γλώσσα της ομάδας. Η πόλωση εκδηλώνεται έντονα το 1925, όταν οι φίλαθλοι γιουχάρουν σε αγώνα τον ισπανικό εθνικό ύμνο. Ως αντίποινα, ο τότε δικτάτορας Μιγκέλ Πρίμο ντε Ριβέρα στρέφεται κατά του θρυλικού Γκαμπέρ, του ιδρυτή και προέδρου του συλλόγου.
Ο δικτάτορας αποφασίζει τον διωγμό του Γκαμπέρ από τη χώρα και την ομάδα, καθώς και τον αποκλεισμό αυτής από οποιαδήποτε αγωνιστική δράση για μισό χρόνο. Ακόμη και όταν έγινε επιτρεπτή η επιστροφή του στην Ισπανία, δεν μπορούσε να έχει καμία επαφή με την αγαπημένη του Μπαρτσελόνα. Το «κυνηγητό» αυτό από τη Χούντα, σε συνδυασμό με τα οικονομικά του προβλήματα λόγω του Κραχ της Wall Street, τον οδήγησαν στην κατάθλιψη και συνακόλουθα στην αυτοκτονία σε ηλικία μόλις 52 ετών.
Η Μπαρτσελόνα στον Ισπανικό Εμφύλιο: αιματηρά γεγονότα, βομβαρδισμοί και η δολοφονία του προέδρου
Κατά τη διάρκεια του ισπανικού εμφυλίου (το 1936-1939 μεταξύ των Εθνικιστών, υπό τον δικτάτορα Φράνκο, και των Δημοκρατικών, δηλαδή της εκλεγμένης τότε κυβέρνησης) η κοινωνία υποφέρει, όπως και η ομάδα. Η Μπαρτσελόνα τάσσεται φανερά υπέρ των Δημοκρατικών και της καταλανικής αυτοδιάθεσης, και έτσι αντιμετωπίζει το πρωτόγνωρο μένος των Εθνικιστών.
Ο διάδοχος του Γκαμπέρ και τότε πρόεδρος της ομάδας, Ζοζέπ Θουνιόλ, εκτελέστηκε από τις δυνάμεις του Φράνκο ως εχθρός του καθεστώτος. Τα γραφεία του συλλόγου βομβαρδίστηκαν επανειλημμένα, με αποτέλεσμα την καταστροφή όλων των τροπαίων. Αποκορύφωμα των αιματηρών εχθροπραξιών αποτέλεσε ο βομβαρδισμός της Βαρκελώνης τον Μάρτιο του 1938, ο οποίος οδήγησε στον θάνατο 1000 ανθρώπων.
Η Μπαρτσελόνα κατά τη Δικτατορία του Φράνκο
Το τέλος του εμφυλίου, με τη νίκη των Εθνικιστών, σήμανε την αρχή μιας ακόμη γκρίζας περιόδου για τους μπλαουγκράνα. Η Μπαρτσελόνα θα έπρεπε να αποδείξει ότι δεν είναι η Μπαρτσελόνα του παρελθόντος και να απαρνηθεί -έστω και ψευδώς- τις αξίες που ασπαζόταν, προκειμένου να επιβιώσει από τον αυταρχισμό του καθεστώτος. Είναι χαρακτηριστικό πως όλες οι ισπανικές ομάδες, και ιδίως η Μπάρτσα, ελέγχονταν συστηματικά από τις αρχές, ενώ και το Διοικητικό Συμβούλιο του εκάστοτε συλλόγου διοριζόταν από την Εθνική Αθλητική Αντιπροσωπεία της Φάλαγγας.
Τον καιρό εκείνο οι δυνάμεις του Φράνκο αναγκάζουν την Μπαρτσελόνα να αλλάξει και να ισπανικοποιήσει το έμβλημα και το όνομά της, για να εξαλείψουν κάθε υπόνοια αποσχιστικής τάσης. Αφαιρούνται, δηλαδή, οι 4 ρίγες της καταλανικής σημαίας και προστίθενται οι δύο της ισπανικής, ενώ η ομάδα ονομάζεται πλέον “Club de Futbol Barcelona”.
Παράλληλα, ο Φράνκο ευνόησε την αιώνια αντίπαλο της Μπάρτσα, Ρεάλ Μαδρίτης, που συμβόλιζε την ιδέα της ενωμένης Ισπανίας. Μεταξύ άλλων, επιχειρήθηκε να «βαφτιστεί» η Ρεάλ ως εθνική ομάδα, ενώ τότε κατασκευάστηκε και το σημερινό εντυπωσιακό της στάδιο Σαντιάγο Μπερναμπέου. Ακόμη και η μεταγραφή του θρυλικού Αλφέδρο Ντι Στέφανο στη Ρεάλ (με τον οποίο οι Μαδριλένοι κέρδισαν δεκάδες τίτλους και μάλιστα τα πρώτα τους 5 -συνεχόμενα- ευρωπαϊκά πρωταθλήματα) έγινε κατόπιν παρέμβασης του καθεστώτος, το οποίο σαμποτάρισε την αρχική διεκδικήτρια του παίκτη, Μπαρτσελόνα.
Χαρακτηριστικό είναι και το επεισόδιο στον ημιτελικό του Κυπέλλου Ισπανίας (Copa del Rey) to 1943. Στον πρώτο ημιτελικό η Μπαρτσελόνα επικράτησε με 3-0 επί της Ρεάλ. Στον επαναληπτικό, όμως, ένας υψηλόβαθμος αξιωματικός του Φράνκο επισκέπτεται στα αποδυτήρια τους παίκτες της καταλανικής ομάδας και τους προειδοποιεί ότι «παίζουν ποδόσφαιρο χάρη στη μεγαλοψυχία του καθεστώτος». Οι ποδοσφαιριστές της Μπαρτσελόνα τρομοκρατήθηκαν και έχασαν με 11-1 από τη Ρεάλ.
Παρά τις αντιξοότητες, η ομάδα αποτέλεσε για τους φιλάθλους και τους αθλητές μέσο διαφυγής από την καταπίεση του καθεστώτος. Το -τότε- γήπεδο της Μπάρτσα, το Λες Κορτς, λειτουργούσε ως μια μορφή ασύλου, καθώς εκεί ο κόσμος μιλούσε τα καταλανικά και εκδήλωνε την καταλανική του ιδιοσυγκρασία. Η Μπαρτσελόνα δεν έπαψε ποτέ να είναι καταφύγιο των δημοκρατικών, σύμβολο υπεράσπισης των ατομικών ελευθεριών και η ελπίδα για μια ανεξάρτητη Καταλονία.
Τα επόμενα χρόνια η ομάδα αναγεννάται από τις στάχτες της. Με ηγέτη τον Κουμπάλα και αργότερα τον Κρόιφ γίνεται η ομάδα που κερδίζει, η ομάδα που γεμίζει το γήπεδο, η ομάδα που συμβάλλει στην αλλαγή της ποδοσφαιρικής κουλτούρας, η ομάδα που αποκτά διεθνή απήχηση.