Συνεργάστηκε στο άρθρο και ο Μανώλης Θεοχάρης, επίσης πρώην συντάκτης μας
Σε μία κρίσιμη εποχή για τον χώρο της Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, την ώρα που οι φοιτητές ανά την Ελλάδα δίνουν μάχη για να αποφευχθεί η εισβολή της Αστυνομίας στα πανεπιστημιακά έγκατα, ένα ακόμα συμβάν ήρθε να μας θυμίσει τον βασικό άξονα της προσπάθειάς μας, που δεν είναι άλλος από την ελεύθερη διακίνηση ιδεών.
Ο Κωνσταντίνος Βαθιώτης, ήταν μέχρι πρόσφατα ο αναπληρωτής καθηγητής της Νομικής σχολής της Κομοτηνής, εδώ και 16 συναπτά έτη. Και χρησιμοποιούμε Παρατατικό, διότι εδώ και λίγες ημέρες, ο ίδιος αποτελεί παρελθόν από το ακαδημαϊκό προσωπικό του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου. Τι συνέβη και προέβη σε αυτή την κίνηση ο κ. Βαθιώτης;
Όντας άριστος γνώστης του Ποινικού Δικαίου και των προεκτάσεών του στα υγειονομικά μέτρα που θεσπίζονται καθημερινά με πρόσχημα την καταπολέμηση της νόσου Covid-19, ο κ. Βαθιώτης δεν είχε κρύψει τις αντικυβερνητικές του θέσεις πάνω σε αυτό το ζήτημα. Παρόλα αυτά, ήταν πάντα ανοικτός στις γνώμες των φοιτητών του, όντας ένα άτομο ανοικτό στην διαφορετικότητα, που τιμούσε την αξία του διαλόγου, ένα άτομο που ουδέποτε φοβήθηκε παράλληλα να μεταλαμπαδεύσει στο φοιτητικό ακροατήριο τις απόψεις του.
Στις 28 Ιανουαρίου, ένας αυτοαποκαλούμενος ανένταχτος φοιτητής, κατέθεσε «ανώνυμη καταγγελία» για ανάρμοστη συμπεριφορά κατά την διάρκεια του μαθήματος, και πως διαδίδει ψευδείς κατηγορίες με σκοπό να προπαγανδίσει. Πιο συγκεκριμένα, η καταγγελία ανέφερε πως οι απόψεις του καθηγητή δεν υπάγονταν στον κανόνα δικαίου, αλλά διέπονταν από άκρατο υποκειμενισμό. Ο ίδιος ο καθηγητής, σε πρώτο χρόνο τονίζει πως το ύφος της καταγγελίας πηγάζει από την πένα κάποιου εξωπανεπιστημιακού με σαφή πολιτικά κριτήρια.
Ο κ. Βαθιώτης, 3 φορές συνολικά είχε έρθει σε ανοικτή αντιπαράθεση με φοιτητές του για τις απόψεις του, ενώ μία φορά κάποιος φοιτητής τον είχε αποκαλέσει προπαγανδιστή, με τον ίδιο να αντικρούει αυτές τις απόψεις με την δύναμη των επιχειρημάτων του. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο που η συντριπτική μερίδα των φοιτητών του εκφράζονται με πολύ θερμά λόγια για αυτόν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η καταγγελία, σε συνδυασμό με το γεγονός πως ακυρώθηκε το τελευταίο του μάθημα, είχε ως αποτέλεσμα να ωθήσουν τον κύριο καθηγητή σε παραίτηση.
Ένας καθηγητής που ήταν πάντα φιλικά προσκείμενος σε όλους τους φοιτητές του, που τους καλούσε ανά πάσα ώρα και στιγμή σε διάλογο πάνω σε υπαρκτά ζητήματα του σήμερα, φυσικά άμεσα συνδεδεμένα με το μάθημα που δίδασκε, που επιδίωκε την διαπροσωπική αλληλεπίδραση με αυτούς, ενώ είχε επιδιώξει να βρεθεί πρόσωπο με πρόσωπο με αρκετούς εξ αυτών, θέλοντας ορθά να γνωρίσει τους επιστήμονες του αύριο που περνάνε από τα χέρια του.
Στα ανοικτά πανεπιστήμια, η βάση της δημιουργίας του επιστημονικού δυναμικού δεν είναι άλλη από την ελεύθερη διακίνηση ιδεών, πεποιθήσεων και αντιλήψεων, με σεβασμό πάντα στις δημοκρατικές αρχές. Σαν φοιτητές, οφείλουμε να προστατεύσουμε το δικαίωμα του ελεύθερου λέγειν, κάτω από οποιαδήποτε συνθήκη. Η ιδιαίτερη συνθήκη μιας άποψης, πρέπει πάντα να αντικρούεται με επιχειρήματα και με γόνιμο διάλογο, αλλά ποτέ με ένδικα μέσα. Μονάχα όταν έχουμε να κάνουμε με φασιστικές θέσεις. Και οι θέσεις του κύριου Βαθιώτη, σε καμία περίπτωση δεν είναι τέτοιες.
Τι διακυβεύεται σε αυτή την υπόθεση; Πράγματα πιο σημαντικά από την επαγγελματική κατάρτιση νέων ανθρώπων. Διακυβεύεται το δικαίωμά μου στο χώρο του πανεπιστημίου να μπορώ να λέω ότι θέλω και να μπορώ να ακούω ό,τι θέλω. Αυτή η ελευθερία λόγου και διακίνησης ιδεών βρίσκεται σε κίνδυνο, η οποία κάνει το πανεπιστήμιο ό,τι καλύτερο διαθέτει μια κοινωνία. Εκεί που οι νέοι δεν πάνε για να εκπαιδευτούν, πάνε για να μορφωθούν, να κοινωνικοποιηθούν, να πολιτικοποιηθούν, να ανταλλάξουν απόψεις, να χτίσουν την κοσμοθεωρία τους. Σημαντικό ρόλο σε αυτό παίζουν και οι καθηγητές, οι καθηγητές που προάγουν τη σκέψη, το διάλογο. Οι καθηγητές που δεν είναι απλές αυθεντίες που μεταφέρουν γνώση στους φοιτητές, ούτε οι καθηγητές που επιβάλλουν την άποψή τους στους φοιτητές. Αλλά οι καθηγητές που προσπαθούν να διαμορφώσουν ανθρώπους σκεπτόμενους και πολύπλευρους. Καθηγητές οι οποίοι καθημερινά μαθαίνουν και κείνοι από τους φοιτητές τους. Αυτοί οι καθηγητές είναι πραγματικά σημαντικοί.
Από τα σχόλια, λοιπόν, πολλών νυν αλλά και τέως φοιτητών του, συνάγεται πως ο καθηγητής αυτός είχε το μεράκι να βοηθήσει τους σπουδαστές και να καλλιεργήσει ανθρώπους σκεπτόμενους. Μάλιστα, κατά τη διαδικτυακή συζήτηση στα σχόλια, ζητήθηκε το κείμενο που γνωστοποιεί το περιστατικό αυτό και το οποίο ταυτοχρόνως υπερασπίζεται τον κύριο Βαρθιώτη, να αποσταλεί σε αρμόδιους -συλλέγοντας πρώτα υπογραφές- ώστε να αποφευχθεί η παραίτησή του. Ένας καθηγητής ο οποίος ναι μεν, είχε κάποιες συγκεκριμένες απόψεις, οι οποίες ενδεχομένως να μην ήταν ιδιαίτερα αρεστές, τις οποίες ωστόσο βάσιζε στην επιστήμη του. Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουμε ότι ένας τέτοιος άνθρωπος έχει το δικαίωμα να τις εκφράσει, υποστηρίζοντάς τις με επιχειρήματα χωρίς να προσπαθεί να επιβληθεί στον άλλο. Το έχει τόσο αυτός όσο και εγώ, κάτι που πρέπει να ισχύει γενικά για την κοινωνία μας, αλλά ακόμα περισσότερο για την πανεπιστημιακή κοινότητα.
Τέλος, ένα μικρό προσωπικό σχόλιο. Ένα απαράδεκτο σημείο κατ’ εμέ είναι πως η καταγγελία είναι ανώνυμη. Καθότι -κατά τη γνώμη μου και πάλι- θα έπρεπε να υπογραφεί ώστε το άτομο να μπορεί να ερωτηθεί και να τεκμηριώσει για τα λεγόμενά του, καθώς το θέμα είναι πολύ σοβαρό. Τουλάχιστον αυτό θα έκανα εγώ.
«Διαφωνώ με αυτό που λες, αλλά θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λες.»
Απόφθεγμα που αποδίδεται στον διαφωτιστή Βολταίρο και το έχει γράψει τελκά η βιογράφος του, Έβελιν Μπίατρις Χολ, το 1906.
