Του Νίκου Μερκουράκη, πρώην συντάκτη μας
Το μυθιστόρημα του Σόμερσετ Μωμ που εκδόθηκε πρώτη φορά το 1944, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας μέχρι σήμερα. Στο βιβλίο, ο Λάρυ Ντάρελ, ένας νεαρός Αμερικανός, που είχε πάρει μέρος στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, επιστρέφει στην πατρίδα του στο Σικάγο, αλλά, όπως παρατηρεί ο κηδεμόνας του, «Ο πόλεμος κάτι έκανε στον Λάρυ». Από εκεί και πέρα παρατηρούμε τον νεαρό αυτό να απορρίπτει όλες τις κοινωνικές συμβάσεις και να ορμά σε ένα ταξίδι πνευματικών αναζητήσεων. Κάνοντας το αυτό αφήνει πίσω του την αγαπημένη του Ισαβέλλα, η οποία αρνείται να τον ακολουθήσει και παντρεύεται τελικά έναν πλούσιο Αμερικανό χρηματιστή. Η ζωή της ξεδιπλώνεται όπως θα ήταν αναμενόμενο από μία γυναίκα της τάξης της, ώσπου το Κραχ του 1929 έρχεται και ανατρέπει την καθημερινότητα όλων. Τα παραπάνω προσπαθεί και καταφέρνει να αφηγηθεί ο Μωμ, ως παρατηρητής και συμμετέχων στην ιστορία αυτή, καθώς έρχεται σε επαφή με τον Λάρυ, την Ισαβέλλα, αλλά και τον θείο της τελευταίας, Έλιοτ Τέμπλετον.
Συγγραφέας
Ο συγγραφέας αποτυπώνει μία ίσως τραγική, ίσως γλυκιά, ίσως μελαγχολική ιστορία. Τα πολλαπλά συναισθήματα χαρακτηρίζουν όσους διαβάσουν το συγκεκριμένο βιβλίο. Η περιγραφή ενός ανθρώπου σαν τον Λάρυ, ο οποίος έρχεται σε ρήξη με τους παραδοσιακούς κανόνες της κοινωνίας, ύστερα από την εμπειρία του ως στρατιώτης, η οποία τον οδηγεί να αναζητήσει την προέλευση και την φύση του κακού, γίνεται μέσω συζητήσεων στις οποίες συμμετέχει ο Μωμ ή τις πληροφορείται από την Ισαβέλλα και τον Έλιοτ. Ο Λάρυ προσπαθώντας να δώσει απαντήσεις στα ερωτήματα του, αφήνει την Ισαβέλλα να ακολουθήσει την πορεία μίας καλής κυρίας. Παντρεύεται, κάνει παιδιά, λατρεύει τον σύζυγό της, του παραστέκεται μετά το Κραχ, αλλά αγαπά πάντα τον Λάρυ. Η αγάπη της και το πάθος της για τον τελευταίο, την οδηγεί σε μία ακραία απόφαση. Τέλος ο Έλιοτ, ο «καθωσπρέπει» κύριος της υψηλής κοινωνίας, ένας άνθρωπος που είχε ως επάγγελμά του τις δημόσιες σχέσεις, αποτελεί πηγή πληροφοριών για την ζωή της ανιψιάς του και του Λάρυ, αλλά και μία τραγική φιγούρα. Στο τέλος, δεν έκανε τίποτα άλλο πέρα από το να διατηρεί την καλή εικόνα του για χάρη της κοινωνίας.
«Η Κόψη του Ξυραφιού», είναι ένα μυθιστόρημα στο οποίο ο Μωμ απογυμνώνει τους ανθρώπους από κάθε στοιχείο που θα τους προστάτευε από την κριτική ματιά του κόσμου, αλλά ο ίδιος, δεν παίρνει θέση υπέρ ή κατά αυτών. Δεν έρχεται ως κριτής και, όπως λέει στο βιβλίο, «…είμαι ανήθικος άνθρωπος». Όλα τα πρόσωπα δίνονται όπως είναι, χωρίς να επηρεάζονται από καταληκτικές κρίσεις, αφού στο τέλος παραμένουν άνθρωποι. Έχουν ατέλειες και άσχημες συμπεριφορές αλλά και μία αθωότητα και καλοσύνη, τόσο φανερή μέσα στους σκοτεινούς διαδρόμους της ανθρώπινης ψυχής.
Ένα απαραίτητο ανάγνωσμα για όλους.
