Η ριζοσπαστικοποίηση έναντι της προοδευτικότητας ως το ιδεώδες συστατικό

Ποια υπεραξία παράγουν οι φιλελεύθερες και οι σοσιαλδημοκρατικές απόψεις, οι οποίες τοποθετούνται στο παράθυρο της “προόδου”, μίας προόδου που συνάδει με την επιδράδυνση μα όχι την απομάκρυνση από ένα καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής; Ελάχιστες, τουλάχιστον όσον αφορά την συνολική βελτίωση του επιπέδου διαβίωσης όλης της ανθρωπότητας, την απεμπόληση στερεοτύπων και ρατσιστικών προκαταλήψεων και της εξέλιξης του ανθρώπου ως είδους. Τα κράτη πρόνοιας, όπως και τα φεμινιστικά και τα οικολογικά κινήματα, αν και καταφέρνουν κάπως να μειώσουν τις ανισότητες σε βάθος χρόνου, δεν δύναται να διαλύσουν την μάστιγα της αδικίας και της ανθρώπινης εκμετάλλευσης. Αυτά πρέπει να συνοδεύουν την ριζική αλλαγή προς μία μη καπιταλιστική παραγωγή. Το φιλελεύθερο πρόσταγμα, από την άλλη, παρά το γεγονός ότι υπερτονίζει και καθιστά ύψιστο και θεμελιώδες δικαίωμα την ατομική ελευθερία, εμμένει σε αυτό και δεν αναγνωρίζει τον συλλογικό αγώνα και την κοινωνία στο βαθμό που θα έπρεπε, τονώντας και δικαιολογώντας την ιδιοτέλεια και την όσο μεγαλύτερη συσσώρευση κεφαλαίου ως ιδανικό βίο.

Δεν θα αναφέρω τις επαναστάσεις ως το πλέον αποδεδειγμένο μέσο εξέλιξης των κοινωνιών, οι οποίες υπάγονται στο πεδίο του ριζοσπαστισμού. Οι δραματικές αλλαγές, ακόμα και οι καθεστωτικές αμαυρότητες, όπως η Χούντα των Συνταγματαρχών, δηλαδή η άκρατη συντηρητικοποίηση, επιφέρει μετά την θετική πολιτική μεταβολή, αφού ο λαός συνειδητοποιεί την απάτη στην οποία συνέπεσε και αναπτύσσει πολιτική σκέψη και δράση, κατασκευάζοντας έτσι γενιές αντιδραστικές, αλληλέγγυες, πολιτικοποιημένες, επαγρυπνυσμένες, που αδυνατούν να αποδεχθούν εύκολα και την πιο μικρή αδικία εις βάρος των ομάδων τους (εργαζόμενοι, ευπαθείς ομάδες, συνδικαλιστικές ενώσεις κ.ά.). Ακόμα και αν δεν καταφέρουν να αναδιαρθρώσουν την συστημική παιδεία που παρέχεται, είναι άνθρωποι που αναλαμβάνουν να ψάξουν και ψάχνουν την αληθινή γνώση, την οποία μετέπειτα θα καλλιεργήσουν στα παιδιά τους και αυτά θα είναι πραγματικά σε θέση να υλοποιήσουν τα παιδικά οράματα που όλοι έχουμε περί κοσμικής αλλαγής και αναβάθμισης, έναν κόσμο χωρίς διακρίσεις και εκμετάλλευση.

Ένας άνθρωπος πέθανε για αυτά τα ιδανικά, να ξέρετε. Πριν από 68 χρόνια και μία μέρα δολοφονήθηκε στο Γουδή. Με ένα γαρύφαλλο στο χέρι και με δύναμη σωματική μα κυρίως πνευματική, έδωσε τον αγώνα του απέναντι στο ναζισμό και στους δοσίλογους των Εγγλέζων, ενώ ξεντρόπιασε όλο το δικαστήριο σε μία στημένη και διόλου αντιστρέψιμη εναντίον δίκη του. Άνηκε στο ΚΚΕ, όμως μέσα στα βιβλία του μόνο οπισθοδρομικές αντιλήψεις δεν θα ανακαλύψεις, ενώ η δριμεία κριτική του στη σταλινική ΕΣΣΔ ήταν ανήκουστη για την τότε εποχή. Και αν τυγχάνει μεγάλης αναγνώρισης αυτός ο σπουδαίος άνθρωπος, μήπως θα έπρεπε να αναριωτόμαστε: μήπως το φάσμα του προοδευτισμού μένει εγκλωβισμένο σε συστημικά επίπεδα, και ο ριζοσπαστισμός, όπως το εννοεί και η ίδια η ετυμολογία του, αποτελεί την λύση για την αναδιάρθρωση της κοινωνίας;