Μπερδέψαμε τον κανόνα με την εξαίρεση

Αν όχι κάθε μέρα, για να μην χαρακτηριστώ και υπερβολική, τουλάχιστον τρεις με τέσσερις φορές την εβδομάδα ακούμε για περιστατικά που σχετίζονται με την κακοποίηση των γυναικών. Βιασμοί, φόνοι, άσκηση σωματικής ή/και λεκτικής βίας. Προσβολή των γυναικών από διάφορες χειρονομίες σε δημόσιους χώρους, στο μετρό, στην βιβλιοθήκη, στον δρόμο, στα λεωφορεία, στις σχολές και στα μαγαζιά. Άνδρες που παρενοχλούν τις γυναίκες. Άνδρες που είναι τέρατα, που αποτελούν μέρα με την μέρα το παράδειγμα προς αποφυγή. Περπατάς στον δρόμο να γυρίσεις σπίτι και κάθε δίποδο που δεν ανήκει στο γυναικείο φύλο φαντάζει σαν μια απειλητική φιγούρα που θα σε περιμένει στο επόμενο στενό, ώστε να σε ξεμοναχιάσει και να σε χρησιμοποιήσει με όποιον τρόπο επιθυμεί. Άνδρες γουρούνια, άνδρες δολοφόνοι, άνδρες κτήνη, γραμμένα σε πανό, σχηματισμένα από τα χείλη των αγανακτισμένων και εξουθενωμένων γυναικών.

Μα, σταθείτε ένα λεπτό. Από πότε μπερδέψαμε τι αποτελεί κανόνα και τι αποτελεί εξαίρεση; Έχουμε απορροφηθεί τόσο πολύ από τα σαθρά γεγονότα που ακούμε μέρα με την μέρα στην τηλεόραση και στα social media που ξεχάσαμε να σκεφτούμε ποια κατηγορία ανδρών είναι εκείνη που υπερτερεί τελικά. Τα φρικτά πλάσματα που έχουν δεδομένη την καταπάτηση του προσωπικού χώρου των συνανθρώπων τους ή τα πλάσματα που ζουν ανάμεσά μας και το καθένα με τον δικό του “ανδρικό” τρόπο κάνει την καθημερινότητά μας κάπως καλύτερη;

Όπως πολύ σωστά είχε πει ο Rutger Bregman στο βιβλίο του ονόματι “Ανθρωπότητα”, οι ειδήσεις αποτελούν έναν από τους πιο βαρυσήμαντους παράγοντες που οι άνθρωποι τείνουν όλο ένα και περισσότερο να βυθιστούν στον βούρκο της κατάθλιψης. Ακούμε διαρκώς στις ειδήσεις (είτε αυτές είναι στην τηλεόραση είτε σε οποιοδήποτε άλλο μέσο) δυσάρεστα γεγονότα που έχουν να κάνουν με την βίαιη συμπεριφορά των ανδρών. Έχουμε ακούσει ποτέ στις ειδήσεις, και με τόση έμφαση, να αναφέρεται η πράξη καλοσύνης που έκανε κάποιο άτομο του ανδρικού φύλου; Είδαμε στις ειδήσεις να λέγεται ότι ένας άνδρας πέρασε τον δρόμο μια ηλικιωμένη κυρία ή ότι βοήθησε κάποια που είχε χαλάσει το αυτοκίνητό της και είχε σταματήσει μόνη της στην άκρη της λεωφόρου ή ότι προσέφερε την ζακέτα του σε μία κοπέλα που είχε δημιουργήσει λεκέ στο παντελόνι της από τις δύσκολες ημέρες του μήνα, με σκοπό να καλύψει το σημάδι ώστε να μην την κάνει κανένας αγενής να νιώσει άβολα; Ή μήπως είδαμε κάποιον άνδρα να βοηθάει μια άστεγη και να της προφέρει λίγο φαγητό και λίγα ρούχα για να ζεσταθεί, ή έναν εργοδότη που έδιωξε από το μαγαζί του, για πάντα, μία παρέα ανδρών που έκαναν προσβλητικά σχόλια σε μία σερβιτόρα την ώρα που εκείνη ίδρωνε για να βγάλει το μεροκάματό της;

Όχι, δεν πρόκειται για εικασίες. Είναι γεγονότα που πράγματι έχουν λάβει χώρα είτε μπροστά στα μάτια τα δικά μου είτε στα μάτια γνωστών και φίλων. Δεν βλέπω την ρομαντική πλευρά των πραγμάτων και ούτε προσπαθώ να καλύψω τις απαράδεκτες συμπεριφορές των ανδρών που προσβάλουν, το λιγότερο, τους γύρω τους. Αντιθέτως, βλέπω ξεκάθαρα τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Είναι λογικό: αν από την μία μεριά έρχεσαι αντιμέτωπος με την σαπίλα, την δυσωδία και την βρωμιά δεν έχεις την διάθεση να κοιτάξεις καν από την άλλη. Μα αν σηκώσεις λίγο το βαρύ νόμισμα της σύγχρονης πραγματικότητας που είναι κάθε άλλο παρά πλούσια σε χρώματα και πεταλούδες, θα δεις ότι πράγματι διαθέτει ένα εκτυφλωτικό φως. Είναι η μεριά που γυαλίζει και αστράφτει από την καλοσύνη που όσο κι αν οι άνδρες προς αποφυγή ελπίζουν να εξαφανιστεί, οι υπόλοιποι που είναι παράδειγμα προς μίμηση σηκώνουν στην πλάτη τους καταβάλλοντας σημαντική προσπάθεια μέρα με την μέρα.

Προφανώς, οι γενικεύσεις δεν πείθουν κανέναν τόσο εύκολα. Όμως, με προσωπικά παραδείγματα που ο καθένας μπορεί να ενσωματώσει στην δική του ζωή και να κοιτάξει τα ανάλογα πρόσωπα, αυτό που θέλω να πω θα γίνει ξεκάθαρα αντιληπτό. Και στην προτιμότερη των περιπτώσεων οι αναγνώστες -ή καλύτερα οι άνθρωποι- θα πέσουν θύματα της πειθούς μου!

Όταν κάποιες καταστάσεις ή κάποια πρόσωπα τα έχουμε σε έντονο βαθμό στην καθημερινότητά μας, αμέσως τα φακελώνουμε όλα μαζί και τα βάζουμε στο ντοσιέ με ετικέτα “Δεδομένα”. Ξεχνάμε ότι αυτό που έχουμε εμείς στην ζωή μας, άλλοι και άλλες το βλέπουν από μακριά και αναρωτιούνται από μέσα τους πώς είναι δυνατόν κάτι τέτοιο;

Μαζευτείτε, θα αναλύσω.

Ο μπαμπάς. Εκείνος ο άνθρωπος που κάποτε είπαμε από μέσα μας “θέλω να παντρευτώ ένα αγόρι σαν τον μπαμπά”. Που μας προσέχει, μας αγαπάει, μας πήγε στο φροντιστήριο με το αμάξι όταν έβρεχε για να μην κρυώσουμε, που μας γύρισε από το βραδινό μαγαζί όταν είχαμε πιει λίγο παραπάνω και ας ήταν πέντε το πρωί, που ήρθε στο σχολείο να μας καμαρώσει όταν λέγαμε το ποίημά μας, που ήθελε να δει το περιβόητο πρόσωπο για το οποίο μιλούσαμε και νιώθαμε τον έρωτα να χτυπάει το στήθος μας, που εν τέλει όταν το γνώρισε μας κοίταξε με αποδοκιμασία και χαμογέλασε όταν είδε την ευτυχία του παιδιού του. Ο μπαμπάς, που μας πήγε στις εκδηλώσεις του χορού, ή του καράτε, ή του κολυμβητηρίου, ή των ντραμς, ή της κιθάρας. Που κοίταξε τα μοντέρνα σκουλαρίκια μας και είπε “τι είναι αυτό το πράγμα που φοράς” μα την επόμενη εβδομάδα μας αγόρασε και δεύτερο για να έχουμε δύο να τα συνδυάζουμε. Που μας έβλεπε, και πάντα θα μας βλέπει σαν πριγκίπισσες πιο εύθραυστες και από πορσελάνινες κουκλίτσες στα ράφια της γιαγιάς, χωρίς όμως να μας κρατάει πίσω από το να πατάμε στα δικά μας πόδια και να αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες μας.

Μα αν δεν είχες την τύχη να έχεις έναν ιδανικό μπαμπά, ή να μην έχεις γενικά τον πατέρα σου κοντά, τον ρόλο της ανδρικής φιγούρας που έως έναν βαθμό είχες ανάγκη την κάλυψε κάποιος άλλος. Ο αδελφός σου. Εκείνος που, ναι, σου σπάει τα νεύρα και κυριολεκτικά ώρες ώρες εύχεσαι απλά να βυθιστείς στην μοναξιά για να ηρεμήσεις, αλλά αν ξυπνήσεις και δεν τον βρεις στη θέση του θα στείλεις αμέσως μήνυμα να ρωτήσεις πού είναι. Που σου είπε ότι θα έρθει να σε πάρει από την δουλειά με το μηχανάκι και σε κέρασε και ένα τυλιχτό στην επιστροφή γιατί ήθελες να κλάψεις από την κούραση. Που είδε τους φίλους σου και σου είπε ποιον να προσέχεις και ποιος φαίνεται ωραίο τυπάκι. Που γνώρισε την σχέση σου και την συμπάθησε μα όταν σε πλήγωσε ήταν με το δικό σου και μόνο μέρος. Που σε κάλεσε να βγεις με την δική του παρέα μα δεν σε έχασε στιγμή από τα μάτια του σε περίπτωση που τολμήσει κανένας να σε πλησιάσει. Που είδατε ταινίες μαζί και σειρές, και σχολιάζατε και γελούσατε με τις ώρες. Που ήξερε τι θέλεις για δώρο γενεθλίων πριν καν εσύ καταλήξεις στην τελευταία σου επιλογή. Ό,τι και να γράψω για τον αδελφό θα είναι λίγο. Δεν επιθυμώ να μακρηγορήσω.

Μα αν δεν είχες την τύχη να έχεις τον ιδανικό αδελφό, ή δεν είχες αδελφό, κάποια στιγμή, σίγουρα στην ζωή σου είχες έναν φίλο. Ο φίλος σου, ο ανδρικός, γιατί ωραία είναι και η παρέα με τα κορίτσια, αλλά η φιλία με ένα αγόρι μπορεί κυριολεκτικά να σου αλλάξει την ζωή. Αν αποκτήσεις βαθιά σχέση φιλίας με έναν άνδρα θα είστε για πάντα μαζί. Σε αντίθεση με τους γυναικείους καυγάδες, ο καυγάς με έναν άνδρα θα ξεκινήσει την μία στιγμή και μετά από δέκα λεπτά θα σου μιλάει σαν να μην έχει συμβεί τίποτα. Όχι επειδή δεν έχει επίγνωση της κατάστασης και της σοβαρότητας, αλλά επειδή δεν θέλει κανένας τσακωμός να μπει εμπόδιο στην σχέση που με τόσο κόπο χτίσατε μαζί. Αμέσως αυτός ο φίλος, ακόμα και αν δεν τον έθρεψε η ίδια μήτρα θα γίνει αδελφός σου. Θα είναι ο προστάτης που δεν θα σε εγκαταλείψει ποτέ. Θα είναι εκεί να κλάψεις και να γελάσεις, να σιωπήσεις και να φωνάξεις, να χαρείς και να λυπηθείς. Θα σε μυήσει στον κόσμο του play station και των πολεμικών παιχνιδιών, που αυτομάτως θα σε κάνει ένα κλικ πιο ξεχωριστή στα μάτια των αγοριών που θα θέλεις να σε δουν διαφορετικά. Θα κάνει μαζί σου και “γυναικεία” πράγματα. Μα πάνω από όλα θα σε αγαπάει με όλη του την ψυχή. Θα είναι ο άνθρωπός σου και θα είσαι ο δικός του.

Δεν είναι οι άνδρες που μας προσβάλουν ο κανόνας. Είναι η ντροπιαστική εξαίρεση. Ζούμε σε έναν κόσμο που το μίσος προς τους άνδρες έχει ξεπεράσει κάθε όριο. Όπως βροντοφωνάζουμε σε κάθε μορφή γενίκευσης “δεν είμαστε όλες ίδιες”, με το ίδιο πάθος έχουμε χρέος να ουρλιάξουμε “Δεν είναι όλοι ίδιοι”.

Γιατί, αλήθεια, δεν είναι.