Του Νίκου Μερκουράκη, πρώην συντάκτη μας
«Η χώρα εδώ είναι σκοτεινή. Και δύσκολη. Φοβάμαι.
Ξένη φωτιά μην την ανακατεύεις, μου είπαν.
Όμως εκείνος καιγόταν μονάχος. Καταμόναχος.
Και όσο αφανιζόταν τόσο άστραφτε το πρόσωπο.
Γινόταν ήλιος.»
Τάκης Σινόπουλος, «Ο καιόμενος», από την ποιητική συλλογή Μεταίχμιο Β΄ (1957).
Η στέρηση της ελευθερίας ενός ελεύθερου ανθρώπου οδηγεί πάντα σε αγώνα για την επανάκτησή της. Η ελευθερία, πέρα από δικαίωμα, αποτελεί προπάντων συναίσθημα το οποίο δεν αποβάλλεται ούτε αποστερείται κατά βούληση και επιταγή ενός τρίτου, ακόμα και αν αυτό ενδέχεται να οδηγήσει κάποιον στον δρόμο της αυτοθυσίας.
19 Σεπτεμβρίου 1970. O φοιτητής Κώστας Γεωργάκης αυτοπυρπολείται στη Γένοβα σε ένδειξη διαμαρτυρίας ενάντια στο δικτατορικό καθεστώς της Ελλάδας. Γεννημένος το 1948, καταγόμενος από την Κέρκυρα και ενταγμένος στη νεολαία της Ένωσης Κέντρου, ο Κώστας Γεωργάκης προτίμησε να δώσει ένα ηρωικό τέλος στη ζωή του, υπερασπιζόμενος μέχρι τέλους τα ιδεώδη του, παρά να βρεθεί αιχμάλωτος ενός τυραννικού καθεστώτος.
Ήδη από το καλοκαίρι του 1970, ο Κώστας είναι εκείνος που ανώνυμα αποκαλύπτει σε συνέντευξη πως η Χούντα των Συνταγματαρχών παρεισφρέει στις ελληνικές φοιτητικές οργανώσεις της Ιταλίας με δικούς της ανθρώπους, προκειμένου να οδηγήσει στη φθορά και στην εξάλειψή τους. Έπειτα από αυτήν τη δήλωση, η ταυτότητά του δυστυχώς δεν παρέμεινε κρυφή. Αυτή η εξέλιξη σήμανε την αρχή του τέλους. Γνωρίζοντας πως η ζωή του βρίσκεται σε κίνδυνο, το βράδυ της 18ης Σεπτεμβρίου αποφάσισε να της προσδώσει ένα βαθύτερο νόημα… Αφού έγραψε ένα αποχαιρετιστήριο γράμμα προς τον πατέρα του, αποχωρεί από το σπίτι του με το αυτοκίνητό του (στου οποίου το παρμπρίζ είχε κολλήσει μία φωτογραφία του Ανδρέα Παπανδρέου!) και καταφθάνει στη Πλατεία Ματεότι της Γένοβας. Παίρνοντας τα απαραίτητα σύνεργα μαζί, ξημερώματα της 19ης Σεπτεμβρίου, οδεύει στα σκαλιά του Παλάτσο Ντουκάλε, ρίχνει βενζίνη στα ρούχα του και έπειτα ανάβει ένα σπίρτο. Μάρτυρες, μία ομάδα εργατών καθαριότητας, οι οποίοι άκουσαν και τα τελευταία λόγια του: «Ζήτω η ελεύθερη Ελλάδα».
Η Χούντα, φοβούμενη την ανάδυση αντιδράσεων στα πάτρια εδάφη, προσπάθησε να αποκρύψει τον αυτοπυρπολισμό του και για αυτόν τον λόγο, η σορός του μεταφέρθηκε ύστερα από 4 ολόκληρους μήνες στην Κέρκυρα. Ο θάνατός όμως του Κώστα δεν υπήρξε μάταιος, παρά την επιθυμία των ανθρώπων που οδήγησαν σε αυτόν.
Λειτουργώντας ως προοίμιο των γεγονότων του Πολυτεχνείου, το σθένος του Κώστα Γεωργάκη προκάλεσε διεθνείς αντιδράσεις σχετικά με το καθεστώς της Ελλάδας. Έως και σήμερα, για όσους γνωρίζουν την ιστορία, το ατίθασο και αντιστασιακό πνεύμα του αποτελεί μία υπενθύμιση πως η υποταγή σε ολοκληρωτικά καθεστώτα δεν είναι επιλογή· αυταρχικά καθεστώτα δεν θα βρουν μπροστά τους την ανοχή, αλλά την αντίδραση και την καταπολέμηση.
Υ.Γ. Στίχοι από το ποίημα «Η Θεά του Κόσμου» του Νικηφόρου Βρεττάκου, εμπνευσμένο από τον Κώστα Γεωργάκη: «ήσουν η φωτεινή περίληψη του δράματός μας… στην ίδια λαμπάδα τη μία, τ’ αναστάσιμο φως κι ο επιτάφιος θρήνος μας».
