Πόσο εγωισμό αντέχει κάθε άνθρωπος;

«Ο άνθρωπος μοιάζει με κλάσμα, όπου ο αριθμητής είναι ο πραγματικός εαυτός του και ο παρονομαστής η ιδέα που έχει για τον εαυτό του. Όσο μεγαλύτερος ο παρονομαστής, τόσο μικρότερη η αξία του κλάσματος. Και όσο ο παρονομαστής διογκώνεται προς το άπειρο, τόσο το κλάσμα τείνει προς το μηδέν.», Λέων Τολστόι

Ο καταξιωμένος Ρώσος συγγραφέας: Λέων Τολστόι

Μανώλης Θεοχάρης (πρώην συντάκτης μας)

Ο μεγάλος Ρώσος συγγραφέας με αυτή τη φράση αποτυπώνει με απλό και περιεκτικό τρόπο την αξία της μετριοφροσύνης. Εξηγεί πως στην αξιολόγηση ενός ατόμου όσον αφορά τις γνώσεις του, τις ιδέες του, τις πράξεις του, κλπ. δεν μετράει μόνο η αντικειμενική τους αξία, αλλά και το μέτρο της έπαρσης που διέπει το ίδιο το άτομο. Ταυτοχρόνως, κατ’ εμέ, υπονοεί πως η αξία του ατόμου δεν είναι σταθερή -όχι μόνο λόγω του αριθμητή του κλάσματος, δηλαδή της αντικειμενικής του αξίας- αλλά και εξαιτίας του παρονομαστή. Άρα, κάθε άνθρωπος αυξάνει την προσωπική του αξία μειώνοντας το μέτρο της έπαρσής του και η οποία θα μεγιστοποιηθεί όταν ο άνθρωπος απωλέσει ολοκληρωτικά την οίηση και γίνει πραγματικά μετριόφρων. Προσοχή σε αυτό το σημείο! Αυτό δεν σημαίνει πως όταν γίνεται απολύτως μετριόφρων χάνεται και η αυτοεκτίμηση, καθώς αυτό είναι καταστρεπτικό. Απλώς φροντίζει να διατηρείται σε λογικά όρια, τα οποία είναι εναρμονισμένα με την αντικειμενική του αξία.

Προσωπικά, θεωρώ ότι το κατάλληλο μέτρο της ιδέας του ανθρώπου για τον εαυτό του είναι η μονάδα. Αυτό γιατί βρίσκεται ακριβώς μεταξύ της χαμηλής αυτοεκτίμησης και της έπαρσης αφήνοντάς τον άνθρωπο στην καλύτερη δυνατή κατάσταση. Με την μονάδα στον παρονομαστή το κλάσμα παίρνει ακριβώς την τιμή του αριθμητή, δηλαδή την πραγματική και αντικειμενική αξία του ατόμου. Τίποτα περισσότερο ή τίποτα λιγότερο. 

Παύλος Γιαννόπουλος

Δεν μπορείς να διαφωνήσεις με την ρήση του διάσημου πεζογράφου, εκτός αν ανήκεις σε εκείνους που ανεβάζουν τον πήχη του παρονομαστή σε ουράνια επίπεδα. Κοινώς, τους αλαζόνες, τους άκρατους εγωιστές, τα άτομα τα οποία πιστεύουν ότι όλος ο κόσμος περιστρέφεται γύρω από την δική τους κίνηση και δράση. Βέβαια, άνθρωποι που διέπονται  από έναν μερικώς αυξημένο εγωισμό θα συμφωνούσαν από το άκουσμά τους με τα λόγια του Τολστόι. Φαινομενικά. Διότι οι αλαζόνες δυσκολεύονται να συνειδητοποιήσουν ή δεν θέλουν να παραδεχτούν τα ελαττώματά τους. Γιατί στην πραγματικότητα, υπάρχουν αρκετοί εκεί έξω που έχουν μεγάλη ιδέα για τον εαυτό τους και αδιαφορούν για τις διάφορες αδικίες που συμβαίνουν στον κόσμο, οι οποίες, μάλιστα, έχουν κλιμακωθεί ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια. Σε μία παράφραση της ρήσης περί ανθρωπίνου κλάσματος, θα έλεγα πως εκτός από την υπεραξία που προσδίδουν στον εαυτό τους κάποιοι συμπολίτες μας, θέτουν πάντα τον κόσμο στην δική τους υπεροπτική βάση.

Εκείνοι, λοιπόν, κοιτάνε συνήθως το προσωπικό και μόνο συμφέρον, μη διστάζοντας να προκαλέσουν και κακό στον εχθρό. Ακόμα και στο επίπεδο των φιλικών ή ερωτικών σχέσεων, αυτοί τα φαντάζονται και τα χρησιμοποιούν ως παιχνίδια εξουσίας. Αυτή η τάση κλιμάκωσης του βαθμού αλαζονείας και καυστικότητας στην πλειονότητα των ατόμων του Δυτικού Κόσμου (ακόμα και οι ίδιοι μπορεί να «νοσούμε» καμιά φορά) στην εποχή μας συμβαδίζει επίσης με την ανάδειξη και άνθηση της ιδεολογίας της Νέας Δεξιάς (γνωρίζοντας, προφανώς, ότι ο Τολστόι με τα λεγόμενά του στόχευε στο άτομο και όχι στην ευρύτερη κοινωνία και πολιτική). Ας μην παρουσιάζω όμως ως κάτι τραγικό την ανθρωπότητα, δεν αποσκοπώ εκεί και δεν πιστεύω κάτι τέτοιο. Αν και εν πολλοίς η οικογένεια καθορίζει το ποιόν ενός ατόμου (και ένας αλαζόνας πατέρας δεν θα καλλιεργήσει έναν αλαζόνα υιό;), η Παιδεία αποτελεί την χρυσή “συνταγή” την οποία πρέπει να μαγειρέψουμε, ώστε να παρουσιαστούμε πιο αλληλέγγυοι και αλτρουιστές, γενιά με γενιά, αλλάζοντας ενδεχομένως και την πορεία του ανθρώπου προς τον εγωκεντρισμό. 

+ posts

Παύλος Γιαννόπουλος... Αμέ, έχω και εγώ ένα όνομα. Ένα όνομα και ένα επίθετο, ανάμεσα σε τόσα άλλα στον κόσμο ετούτο. Ένας απλός φοιτητής του Καποδιστριακού, συγκεκριμένα στο τμήμα των Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης, διαβάζοντας και γράφοντας συνεχώς, προσπαθώντας να αφυπνίσω συνειδήσεις προπαγανδίζοντας (αν υπάρχει τέτοια φράση), ώστε στον βαθμό που και εγώ μπορώ να δώσω το θετικό μου στίγμα σε μία Γη που βράζει. Σε κοινωνίες και άτομα που χρήζουν εν συναίσθησης και εν συνείδησης.
ΦΚ λέγεται το project που μπορεί να πετύχει και να μετουσιώσει τα παραπάνω. Mία φοιτητική ιστοσελίδα που χαρακτηρίζεται από μία ανιδιοτέλεια και μία αντικειμενική υποκειμενικότητα που στους καιρούς μας απουσιάζουν.