Με αφορμή το ερώτημα καθηγητή μου σε διαδικτυακό μάθημα, σχετικά με το αν η τεχνολογία κι η αέναη εξέλιξή της έχει αρνητικό ή θετικό αντίκτυπο στον κλάδο της Εργασίας, κι ύστερα από συζήτηση με συναδέλφους φοιτητές επί του θέματος, αποφάσισα να τοποθετηθώ, καθώς και να πάρω ανοιχτή θέση στο εν λόγω δίλλημα. Ένα ζήτημα το οποίο απασχολεί την επιστημονική και όχι μόνο κοινότητα εδώ και δεκαετίες, καθώς το μόνο σίγουρο είναι πως ο ραγδαίος ρυθμός μεταβολής των τεχνολογικών παροχών έχει αλλάξει, αλλάζει και θα συνεχίζει να αλλάζει τα δεδομένα που έχουμε για τον εργασιακό τομέα.
Ομολογώ ότι η ολοένα και αυξανόμενη διείσδυση των νέων τεχνολογικών επιτευγμάτων στις επιμέρους εργασιακές αλυσίδες με βρίσκει με μια στάση σκεπτικιστική, αν όχι καθόλα αρνητική. Δεν συμμερίζομαι το επιχείρημα πως αυτή η πραγματικότητα θα δημιουργήσει μεγάλο αριθμό ανέργων, διότι αυτό αποτελεί πρωτίστως αποτέλεσμα δημοσιονομικών κρίσεων, που οδηγούν σε λουκέτα και πτωχεύσεις. Το επιχείρημα, από την άλλη, πως θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας ισχύει, καθώς καινούργιες ανάγκες και επιδιώξεις υιοθετούνται από το αγοραστικό κοινό, με αποτέλεσμα νέα επαγγέλματα να αναδύονται συνεχώς στην επιφάνεια. Παράδειγμα αποτελεί ο κλάδος της πληροφορικής, ο οποίος δημιουργήθηκε την τελευταία εικοσαετία και στις ημέρες μας αντιμετωπίζει μια πρωτόγνωρη ζήτηση από το εργατικό δυναμικό.
Όμως, αυτό που δεν ισχύει είναι πως όλα είναι ρόδινα. Δεν αρκεί η εργασία αυτή καθαυτή, αλλά παίζει σημαντικό ρόλο και το ύψος της μισθοδοσίας. Προσωπική άποψη αποτελεί πως το λεγόμενο «μεροκάματο», με την αυτοματοποίηση της εργασίας και την απλοποίησή της, θα πέσει σε σημαντικό βαθμό. Οι μεγάλες επιχειρήσεις προβαίνουν στην αυτοματοποίηση της εργασίας διότι από αυτήν πηγάζουν δυο μεγάλα για αυτές προτερήματα. Πρώτον, οι παραγόμενες ποσότητες αυξάνονται κατά πολύ. Δεύτερον, μειώνεται το κόστος μισθοδοσίας, καθότι, αν εξαιρεθεί η αρχική επένδυση στα σύγχρονα μηχανήματα και το κόστος συντήρησής τους, δεν χρειάζονται να πληρωθούν ούτε ημερομίσθια, ούτε ενδεχόμενες υπερωρίες, καθώς και εργοδοτικές εισφορές σε ασφαλιστικά ταμεία. Ο δεύτερος λόγος θεωρώ πως είναι και ο πιο σημαντικός.
Οι μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες, οι οποίες έχουν επενδύσει στην αγορά ρομποτικών μηχανών για την κατασκευή και συναρμολόγηση αυτοκινήτων και άλλων παρεμφερών οχημάτων, κατόρθωσαν να μειώσουν στο μέγιστο το εργοδοτικό κόστος ενώ με τις επιπλέον τεχνολογίες που συμπεριλαμβάνει το τελικό πακέτο, η τιμή των πωληθέντων αγαθών έχει ανέβει, αυξάνοντας το κέρδος των εν λόγω βιομηχανιών.
Ένα πρόσφατο και σχετικό παράδειγμα ταυτοχρόνως, είναι η καθολική υιοθέτηση του e-pass για την διέλευση των οδηγών από τα διόδια όλης της χώρας. Αυτό είναι προφανές πως δεν συμβαίνει έτσι ώστε να εξοικονομήσουν χρόνο οι οδηγοί στους μεγάλους αυτοκινητόδρομους της χώρας, αλλά διότι κατά αυτό τον τρόπο μειώνεται στο ελάχιστο το εργατικό δυναμικό που χρειάζεται για την εύρυθμη λειτουργία των διοδίων.
Με αυτά τα δύο γρήγορα και πρόχειρα παραδείγματα, αυτό που θέλω να τονίσω είναι πως, δυστυχώς, πίσω από τον μανδύα της υποτιθέμενης τεχνολογικής επαναστάσεως, βρίσκονται κερδοσκοπικοί λόγοι. Λόγοι που δεν σχετίζονται σε καμία περίπτωση με την βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Λόγοι που δεν σχετίζονται σε καμία περίπτωση με την ικανοποίηση των νέων αναγκών που δημιουργούνται. Για παράδειγμα, οι πάλαι ποτέ εξειδικευμένοι εργάτες των βιομηχανιών, οι οποίοι είχαν αφιερώσει πολλά χρόνια από την ζωή τους πάνω στον κλάδο της παραγωγής οχημάτων, εν μια νυκτί απομακρύνθηκαν όχι μόνο από την επιχείρηση που εργαζόντουσαν, αλλά γενικότερα από τον κλάδο. Εν μια νυκτί έπρεπε να βρουν ένα νέο επάγγελμα, το οποίο θα κάλυπτε σε πρώτο χρόνο τις άμεσες βιοτικές τους ανάγκες. Και εδώ έρχεται να καλύψει αυτό το πρόβλημα η εύκολη μεν εύρεση εργασίας, χαμηλόμισθη δε. Σε αυτό οφείλεται και το γεγονός πως σε θέσεις όπως οι διανομείς τροφίμων ή δεμάτων, ολοένα και βλέπουμε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, αναγκασμένα στα γεράματα να βγουν στον δρόμο για 600 και 700 ευρώ. Το ίδιο ισχύει για τους πρώην εργαζομένους διοδίων ή και για τους πρώην εργαζομένους των τραπεζικών καταστημάτων, που πλέον έχουν αντικατασταθεί από τα ATM.
Ανέκαθεν ήμουν φιλικά προσκείμενος στην εξέλιξη, διότι η στασιμότητα αποτελεί έναν βάλτο που δύσκολα ξεφεύγει το άτομο αν πέσει μέσα σε αυτόν. Παρόλα αυτά, ενστερνίζομαι την άποψη πως ο κόσμος πρέπει να εργάζεται για να ζει, και όχι να ζει για να εργάζεται. Να έχει, με άλλα λόγια, την δυνατότητα να εξασκεί το επάγγελμα που του αρέσει, σε συνδυασμό με ένα ικανοποιητικό ποσό. Και όχι, με πρόσχημα τυχόν νεωτεριστικές μεθόδους παραγωγής, να οδηγείται πρώτα στην ανεργία, μετά στην αποδοχή της νοσηρής κατάστασης της φτώχειας και -στο τέλος- στην ψυχολογική φθορά. Διότι ο άνθρωπος που δουλεύει στην εστίαση ως σερβιτόρος, θα πρέπει να το κάνει επειδή του κεντρίζει το ενδιαφέρον, και όχι να ωθείται σε αυτό ως μια άλλη τιμωρία καθώς δεν ανταπεξήλθε στις υποτιθέμενες ανάγκες της αγοράς της εργασίας.
Tο όνομά μου είναι Κωνσταντίνος-Διονύσιος Ρουκανάς, κάτι που δεν ήταν επιλογή μου. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στο νησί της Ζακύνθου, πάλι, χωρίς να το επιλέξω. Κατάφερα να γίνω
φοιτητής του Πανεπιστημίου Πειραιώς, με σκοπό να πολεμήσω το οικονομικό σύστημα από μέσα. Βέβαια τώρα, σκέφτομαι ήδη τρόπους να το υπηρετήσω μελλοντικά. Αυτό ενδέχεται όμως να είναι μια επιλογή μου.
Επιλογή μου σίγουρα, πάντως, ήταν να μπω στην ομάδα του Φοιτητικού
Κόσμου, διότι από την μία η ενασχόληση με την δημοσιογραφία και την αθλητικογραφία αποτελεί μια ουτοπία που θα ήθελα να ζήσω, από την άλλη η γενικότερη δομή της ιστοσελίδας βασίζεται πάνω σε αρχές οι οποίες έχουν βασικό ρόλο στην δική μου ιδιαίτερη κοσμοθεωρία. Η απορία που έχω, ωστόσο, είναι για πόσο καιρό τα παιδιά της ομάδας θα αντέξουν ένα άτομο που δεν έχει υπάρξει σοβαρό ποτέ στην ζωή του για πάνω από 1 λεπτό.
Ίσως, όταν παίζει η ομάδα μου, η ΑΕΚ, κι είναι δύσκολα τα πράγματα γίνομαι υπερβολικά σοβαρός, σε βαθμό να ξεχνάω τις προτεραιότητες που υποτίθεται πως έχω θεσπίσει στην ζωή μου.
