Της Μαρίας Ζούρα, πρώην συντάκτριάς μας
Τον τελευταίο καιρό το Διαδίκτυο, οι εφημερίδες, τα μέσα ενημέρωσης έχουν γεμίσει με κριτικές του ντοκιμαντέρ «Το κοινωνικό δίλημμα», το οποίο πρόσφατα ανέβηκε στο Netflix. Το ντοκιμαντέρ, που σχεδόν απευθείας βρέθηκε στα top 10 του Netflix, πραγματεύεται τη ζοφερή αλήθεια των social media, την επίδρασή τους στους ανθρώπους κάθε ηλικίας και την πραγματική αιτία ύπαρξής τους, αυτήν της απόκτησης χρημάτων. Με συνεντεύξεις πρώην στελεχών στη SiliconValley και whistleblowers (=πληροφοριοδότες), που έχουν εργαστεί για τη Google, το Facebook, το Instagram[1,2],το ντοκιμαντέρ αποκτά μεγαλύτερο χαρακτήρα αλήθειας.
Πράγματι, δίλημμα συνιστά η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Απευθείας παρμένο από το ντοκιμαντέρ, αναφέρεται πως τα social media έχουν αντίστοιχη επήρεια με αυτή των ναρκωτικών. Η χαρακτηριστική έκφραση του αποκαλούμενου «φακελώματος» δεν έλειψε από τις συνεντεύξεις των προαναφερθέντων στελεχών, καθώς αναφέρθηκε πως «κάθε κλικ καταγράφεται και αποθηκεύεται».
Η προβολή του ντοκιμαντέρ έχει προκαλέσει κίνημα «αντίστασης»στους χρήστες του διαδικτύου σε Βρετανία και ΗΠΑ[1].Πολλοί έκλεισαν τον λογαριασμό τους σε Facebook και Instagram, δύο πλατφόρμες που δέχονται τα πιο βαριά πυρά της κριτικής, αφού είδαν το «Κοινωνικό Δίλημμα». Βέβαια, υπάρχει και η αντίθετη άποψη, αυτή που στέκεται στην επανάληψη των όσων περιλαμβάνονται στο ντοκιμαντέρ, χωρίς να προστίθεται τίποτα καινούριο, για τα οποία ήδη τα τελευταία χρόνια υπάρχει κινητοποίηση και μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση και πρόληψη. «Οι περισσότεροι χρήστες του διαδικτύου τα γνωρίζουν ήδη όλα αυτά που προβάλλονται στο ντοκιμαντέρ. Κάποιοι ίσως το δουν και προβληματιστούν πολύ. Ειδικά οι γονείς. Όμως, για την γενιά Ζ και τους millennials όλη αυτή η ιστορία δεν σημαίνει τίποτα. Και δεν θα αλλάξει τις συνήθειές τους», λέει στο CNBC ο Τίμοθι Άρμου, διευθύνων σύμβουλος μιας εταιρίας που προωθεί διαφημίσεις μέσω των social media[1].
Σίγουρα, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, υπάρχει δραστική αλλαγή στον τρόπο χρήσης των social media, δίνεται μεγαλύτερη προσοχή από τους χρήστες, πιο αυστηρά μέτρα λαμβάνονται από αρκετούς γονείς για τα παιδιά τους και γίνονται συνεχώς προσπάθειες για την κατανόηση των κινδύνων που ελλοχεύουν στο Διαδίκτυο. Ωστόσο, με την κυκλοφορία αυτού του νέου ντοκιμαντέρ, το οποίο-ίσως- όντως να επαναλαμβάνεται σε ορισμένα σημεία, φαίνεται η ανάγκη για ακόμα πιο μεγάλη και δραστική κινητοποίηση αναφορικά με τα socialmedia. Το λανσάρισμά του αποκαλύπτει, ακόμα μετά από τόσες προσπάθειες επίγνωσης της «εβένινης» πλευράς των μέσων δικτύωσης, πως οι άνθρωποι συχνά, βάζοντας παρωπίδες αγνοούμε κινδύνους, προειδοποιητικά σημάδια εξάρτησης και γινόμαστε συνειδητά πιόνια σε ένα παιχνίδι, το οποίο γνωρίζουμε ότι παίζεται μπροστά στα μάτια μας. Παίρνουμε το ρόλο του θύματος, με σύνδρομο Στοκχόλμης, προς τον θύτη μας. «The Social Dilemma». Ένα ντοκιμαντέρ, πιθανώς πλέον διαχρονικό, το οποίο αξίζει κανείς να αφιερώσει 90 λεπτά, προκειμένου να προβληματιστεί, να ενδιαφερθεί, να αναπτύξει δική του άποψη για το θέμα και ίσως μάθει και κάτι καινούριο, που δεν γνώριζε για τα social media.
Στην περίπτωση των μέσων δικτύωσης, οι άνθρωποι είμαστε οι δημιουργοί κι εμείς έχουμε την ευθύνη να αλλάξουμε την τοξική τους πλευρά. «Το υλικό για μια υγιή κοινωνία εξαρτάται από τη διαφυγή μας από αυτό το καταστρεπτικό επιχειρηματικό μοντέλο».
Πηγές:
