Το 2022 δεν βρήκε την ανθρωπότητα έτσι όπως περιμέναμε και έτσι όπως γλυκά φανταζόμασταν και ονειρευόμασταν. Φρικτά γεγονότα λαμβάνουν χώρα και συμβαίνουν, βιασμοί, σεξουαλικές παρενοχλήσεις, ρατσισμός, φασισμός, φτώχεια, κορωνοϊός, με αποκορύφωση τον πόλεμο σε όλες τις εκφάνσεις του. Πόλεμος οικονομικός, κοινωνικός, πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, πόλεμος στην Παλαιστίνη και η προσφυγιά φέρνουν τους ανθρώπους σε φρικαλέες καταστάσεις, φοβούνται για το χθες, το σήμερα και το αύριο. Η κοινωνία μας, δυστυχώς, δεν έπαψε ποτέ να καταρρέει και να φτάνει όλο και πιο κοντά στον πάτο κι όπως έχει πει ο πολυαγαπημένος Παπάζογλου στο τραγούδι του “Υδροχόος” και στίχους Ρασούλη «Όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν».
Ο κόσμος της Ευρώπης τρομοκρατήθηκε στο άκουσμα του πολέμου, γιατί; Γιατί μέσα στην Ευρωπαϊκή ήπειρο το «πρόβλημα» ξαφνικά το είδε να συμβαίνει δίπλα του, χωρίς να έχουν συνειδητοποιήσει ότι τόσα χρόνια αυτό υπήρχε και ήταν εκεί. Μια υπέροχη ταινία η οποία περιγράφει με γλαφυρό και συγκλονιστικό τρόπο την ψυχρότητα του πολέμου, την καταστροφή της κοινωνίας και των ατόμων που την απαρτίζουν καθώς και τον φασισμό είναι “ο Πιανίστας” (The Pianist). Μια τόσο μακρινή ανάμνηση των παλιών αλλά πλέον πολύ κοντά σε όλους μας και όλα όσα ζούμε.
Η ταινία είναι του Ρόμαν Πολάνσκι, η οποία βραβεύτηκε με τον Χρυσό φοίνικα των Κανών ενώ κέρδισε τρία βραβεία της Ακαδημίας Κινηματογράφου (Όσκαρ) το 2003 όπως και πολλά άλλα. Αναφέρεται στην αυτοβιογραφία του Εβραίου Πολωνού μουσικού, Βουαντίσουαφ Σπίλμαν (Wladyslaw Szpilman, 1911-2000), είναι βασισμένη στο βιβλίο που έγραψε ο ίδιος,”Death of a city”, ο οποίος ήταν πιανίστας και εργαζόταν στον ραδιοφωνικό σταθμό της Βαρσοβίας. Τα νεανικά του μάτια είδαν τον κόσμο να καταρρέει με το ξέσπασμα του Δεύτερου Παγκόσμιου πολέμου και τη εισβολή των Γερμανών στην Πολωνία, τον Σεπτέμβριο του 1939. Ο ραδιοφωνικός σταθμός καταστρέφεται από τις εκρήξεις των Γερμανών και ο πρωταγωνιστής επιστρέφει σπίτι του όπου μαθαίνει πως η Μεγάλη Βρετανία και η Γαλλία έχουν κηρύξει πόλεμο στην χώρα της Γερμανίας. Νομίζει λοιπόν πως όλα και όλοι θα σωθούν. Η πραγματικότητα όμως είναι ρευστή και ποτέ δεν ξέρεις τι επέρχεται. Στην διάρκεια της γερμανικής κατοχής τα πράγματα αρχίζουν και χειροτερεύουν, οι Πολωνοί στερούνται κάποιων δικαιωμάτων, μέσα σε αυτά και τα χρηματικά ποσά που δικαιούται η κάθε οικογένεια. Παραλλήλως, οι Εβραίοι υποχρεώνονται να φοράνε ένα περιβραχιόνιο με το αστέρι του Δαυίδ με αποτέλεσμα να ξεχωρίζουν από τους υπόλοιπους.
Το 1940 έρχεται η πλήρης απόγνωση, η πείνα, η φτώχεια και ο φόβος για βασανισμό ή θάνατο από τους Ναζί. Σύντομα όλοι θα σταλθούν στις εγκαταστάσεις εξολόθρευσης στην Τρεμπλίνκα. Ο πρωταγωνιστής τυχαία σώζεται από έναν οικογενειακό φίλο ο οποίος είναι αστυνομικός του εβραϊκού γκέτο.
Αποχωρίζεται από τους δικούς του ανθρώπους, μένει στο γκέτο και εργάζεται ως σκλάβος. Όσο ζει κρυμμένος σε βομβαρδισμένες και μη κατοικίες, γίνεται μάρτυρας πολλών ξυλοδαρμών και μαζικών δολοφονιών. Ο Σπίλμαν κρυμμένος ζει μέσα στην φτώχεια και αγγίζει τον θάνατο λόγω ίκτερου και υποσιτισμού.
Περιπλανώμενος σε σπίτια που δεν έχουν ακόμη καταστραφεί με μοναδική του ελπίδα να βρει φαγητό, βρίσκει μια κονσέρβα και εκεί συνειδητοποιεί ότι κάποιος τον ακολουθεί. Ήταν ένας ένστολος Γερμανός, ο Βιλμ Χόσενφελντ, ο οποίος του ζητά να παίξει κάτι στο πιάνο. Έντρομος και ταυτοχρόνως με απορημένη ματιά παίζει την Μπαλάντα του Σοπέν. Ο ένστολος Γερμανός τον αφήνει να κρυφτεί και του μεταφέρει φαγητό. Λίγες εβδομάδες αργότερα, οι Γερμανοί αποχωρούν εξαιτίας του Κόκκινου Στρατού και η Πολωνία είναι ελεύθερη.
Η αισθητική του Πολάνσκι και η σκηνοθεσία που επέλεξε για την συγκεκριμένη υπόθεση δεν περιλαμβάνει μόνο τις δραματικές καταστάσεις των τρομακτικών καταστάσεων του ψυχρού πολέμου και του φασισμού που έζησαν οι άνθρωποι αυτοί, αλλά και παρουσιάζει έναν άνθρωπο της τέχνης και συγκεκριμένα έναν μουσικό και πώς αυτός βίωσε την ασχήμια του πολέμου και τον τρόμο. Συγκινητική είναι η στιγμή που ο Σπίλμαν υποσιτισμένος και βαθιά σωματικά και ψυχικά εξαντλημένος, σε μια στιγμή τρόμου και φόβου για θάνατο, παίζει στο πιάνο που τόσο πολύ αγαπάει ένα κομμάτι του Σοπέν.
Όταν ένας σκηνοθέτης σαν τον Ρόμανν Πολάνσκι εμπλέκεται σε κάποια ταινία, τότε όλα αλλάζουν, αποκτούν πολλά χρώματα. Η ταινία αυτή, λοιπόν, είναι ένας ύμνος στην ικανότητα του ανθρώπου να αντέξει τον πόνο, τον τρόμο, τα βάσανα, που μέχρι και σήμερα συμβαίνουν και μας ταλανίζουν. Με τον πόλεμο να συμβαίνει δίπλα μας και πολίτες του κόσμου να χάνονται και να μην έχουν ευκαιρία για το πιο απλό, για την ζωή. Είναι ένας ύμνος στη τέχνη που σε γκρίζες και μαύρες μέρες σου δίνει την ευκαιρία να βγεις από το κουτί σου, να ανοίξεις τα μάτια σου και να δεις έναν κόσμο πολύχρωμο και ηλιόλουστο που γελά, αγαπάει και ερωτεύεται. Ας ελπίζουμε όλοι στο αύριο, στο καλύτερο αύριο, που σίγουρα θα έρθει.
Γεια σας! Το σίγουρο είναι ότι με λένε Πανταζή, τώρα αν εσείς θα με αποκαλείτε Σωτηρία ή Ραφαέλα, είναι δική σας επιλογή! Είμαι τελειόφοιτη στο τμήμα Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιά. Είμαι λάτρης του καφέ και αγαπώ την λογοτεχνία, την ποίηση, το θέατρο, την μουσική και ό,τι έχει σχέση με την τέχνη. Μέσα
από τη γραφή αποτυπώνω την κάθε μου σκέψη και την αλήθεια μου. Έτσι καταφέρνω να την μοιράζομαι με τον υπόλοιπο κόσμο. Πιστεύω ακράδαντα στον έρωτα, στην αγάπη και στην μαγεία.
