Αναμφίβολα ζούμε στην αποκορύφωση του καπιταλισμού, στο μεταίχμιο της παγκοσμιοποίησης και στον κυκεώνα της κερδοσκοπίας. Ο «homo universalis», ο καθολικός άνθρωπος της Αναγέννησης, πολύπλευρος πολυσχιδής, με κριτική σκέψη και νου του 15ου αιώνα, έδωσε την σκυτάλη στον «homo consiumens», τον άνθρωπο καταναλωτή, τον βασιλιά του 20ου αιώνα και εξής.
Εξόν το χάος άρχισε.
Ο «homo consiumens» συνοψίζει μια ολόκληρη εποχή. Αν μη τι άλλο, αυτή του καπιταλισμού. Την εποχή κατά την οποία η αξία του ανθρώπου πρώτα μηδενίζεται και ύστερα αντικαθίσταται από κάτι απτό, κάτι με αναγραφόμενη τιμή, κάτι εξαιρετικά αναλώσιμο. Ο άνθρωπος αυτός ζει για να καταναλώνει, και λέγοντας καταναλώνει, δεν αναφέρομαι μόνο στα υλικά αγαθά. Πλέον ο «homo consiumens» κυριεύεται από την επιθυμία να καταναλώνει ανθρώπους, σχέσεις και στιγμές αναζητώντας σε κάθε τι, το κέρδος και το αποτέλεσμα. Επιδιώκει συνειδητά και μη να βγει «κερδισμένος» από μια γνωριμία, έχοντας εισπράξει τα μέγιστα. Η αρρωστημένη αυτή νοοτροπία που έχει διεισδύσει σε όλους τους τομείς της ζωής πλέον, ακρωτηριάζει τις ουσιώδεις και βαθιά συναισθηματικές σχέσεις των ανθρώπων καθιστώντας τους στο τέλος της ημέρας, συναισθηματικά ανήμπορους αλλά και ανίκανους να συνδεθούν με τον πλησίον τους.
Και κάπως έτσι οδηγούμαστε σταδιακά και σιωπηλά στην αποξένωση, στο να κοιταζόμαστε στον καθρέφτη και να αντικρίζουμε ένα ξένο. Μάθαμε να μετράμε τους ανθρώπους με το χρήμα, με τη δουλειά τους και την περιουσία τους. Ανάλογα τα αγαθά και την κοινωνική θέση που έχει κάποιος, θα εισπράξει την ανάλογη συμπεριφορά. Πώς είναι λοιπόν δυνατόν να γεννηθεί μια βαθιά συναισθηματική σχέση από ανθρώπους που έχουν ξεχάσει να νιώθουν;
Έτσι γεννιέται η ανθρώπινη δυστυχία. Όταν ξεχνάμε να αγαπήσουμε και να αγαπηθούμε, να παίξουμε με τα παιδιά, να μυρίσουμε τα λουλούδια, να διαβάσουμε ποίηση και να κάνουμε μπάνιο στην θάλασσα ένα κρύο πρωινό του Γενάρη. Όταν ξεχνάμε αυτά που έχουν πραγματική αξία στη ζωή, αυτά που όντως κρύβουν την ευτυχία.
Η νέα πραγματικότητα είναι τουλάχιστον τραγική, αν όχι τρομακτική. Οι επιπτώσεις της εποχής του «homo consiumens» είναι εξόφθαλμες και βρίσκονται παντού γύρω μας. Η εποχή του υλισμού έχει οδηγήσει σε μια σταδιακή αποδόμηση της ηθικής, διαρρηγνύοντας έτσι τον κοινωνικό ιστό ανεπανόρθωτα.
Η διαπίστωση είναι μία:
Είμαστε σαφέστατα αποπροσανατολισμένοι και η ανάγκη για αλλαγή γίνεται ακόμα πιο επιτακτική. Το κυνήγι της €υτυχίας πέρνα μέσα από τον καταναλωτισμό σε ένα καπιταλιστικό οριοθετημένο πλαίσιο, οπού δε μετρά το ποιος είσαι, αλλά το τι έχεις. Ο «homo consiumens», μέσα από τη συστηματική αγορά-κατανάλωση προϊόντων πασχίζει να πείσει πρώτα τον εαυτό του και ύστερα τους άλλους ότι αξίζει, ότι είναι σημαντικός και ικανός, αφού μοναδική και κοινώς αποδεκτή πιστοποίηση της «επιτυχίας» ενός ανθρώπου πλέον, είναι τα κεκτημένα αγαθά του.
Και ερωτώ, αν αυτό δεν είναι η επιτομή μιας βαθιά άρρωστης κοινωνίας, τότε τι είναι;
