Έκθεση «BODY WORLDS»: Γνωρίζοντας τον εσωτερικό μας εαυτό μέσα από αληθινά σώματα

Έκθεση «BODY WORLDS»: Γνωρίζοντας τον εσωτερικό μας εαυτό μέσα από αληθινά σώματα

Πώς μπορούμε να γνωρίσουμε τον εσωτερικό μας εαυτό σε βάθος αν δεν τον αντικρίσουμε -κυριολεκτικά- κάτω από το δέρμα μας; Η πρωτότυπη έκθεση «Body Worlds», που ήρθε για πρώτη φορά στην Ελλάδα στον «Ελληνικό Κόσμο» του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού, μας καλεί να τον ανακαλύψουμε μέσα από μια σειρά αληθινών ανθρώπινων πλαστινοποιημένων εκθεμάτων. Σε αυτά περιλαμβάνονται ολόκληρα συντηρημένα κορμιά, μεμονωμένα όργανα, διαμορφώσεις οργάνων και λεπτές φέτες ιστών.

Λεπτές φέτες σώματος με την απεικόνιση των οργάνων σε διαφορετικά ηλικιακά στάδια.

Τα εκθέματα έχουν διατηρηθεί με την τεχνική της πλαστινοποίησης (plastination), η οποία εφευρέθηκε τη δεκαετία του 1970 από τον πρωτοπόρο Γερμανό Gunther von Hagens. Με αυτόν τον τρόπο, επεδίωξε να καταστήσει την ανατομία του ανθρώπινου σώματος προσιτή σε ένα ευρύ κοινό, δεδομένου ότι μέχρι τότε μόνο οι εκπαιδευόμενοι γιατροί κι εν γένει οι φοιτητές του κλάδου της Υγείας είχαν πρόσβαση σε τάξεις ή μαθήματα ανατομίας. Με την συγκεκριμένη τεχνική το σύνολο των υδατικών διαλυμάτων και λιπωδών ιστών του σώματος αντικαθίσταται από ειδικά πολυμερή. Στη συνέχεια, τα σώματα περνούν από ένα στάδιο σκλήρυνσης με αέριο, φως ή θέρμανση (ανάλογα το πολυμερές που χρησιμοποιήθηκε), προκειμένου να αποκτήσουν ανθεκτικότητα και να συντηρηθούν για αρκετά μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Ολόκληρο πλαστινοποιημένο σώμα σε εκτέλεση άλματος.

Μείζων στόχος της συγκεκριμένης έκθεσης, σύμφωνα με τους δημιουργούς της, Δρ. Angelina Whalley και Δρ. Gunther von Hagens, συνιστά η γνώση γύρω από το ανθρώπινο σώμα για την πρόληψη σοβαρών προβλημάτων υγείας και την υιοθέτηση ενός υγιούς και ισορροπημένου τρόπου ζωής. «[…] Είμαστε κυριολεκτικά το σώμα μας. Όλες οι αντιλήψεις, οι εμπειρίες και οι πράξεις μας βασίζονται στις λειτουργίες μας. Χωρίς το σώμα μας δεν θα υπήρχε ο κόσμος. […] Ωστόσο, το σώμα μας […] είναι και το αποτέλεσμα του τρόπου ζωής μας.», αναφέρεται σε μία αφίσα στην είσοδο της έκθεσης.

H δημιουργός Dr. Angelina Whalley φωτογραφίζεται πλάι σε ένα από τα εκθέματα στην Χαϊδελβέργη.

Βλέποντας την φυσιολογία του οργανισμού μας, γίνεται ευκολότερα αντιληπτή η λειτουργία των συστημάτων μας, οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των οργάνων μας, αλλά και οι επιπτώσεις επιβλαβών συνηθειών όπως η υπέρμετρη κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα, η ταχυφαγία κι η καθιστική ζωή. Για τον σκοπό αυτό, εκτίθενται όχι μόνο όργανα υγιών δωρητών, αλλά και ασθενών ή δωρητών που διήγαγαν έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής. Οι επισκέπτες, δηλαδή, μπορούν να οπτικοποιήσουν τις διαφορές στον πνεύμονα ενός μη καπνιστή και ενός καπνιστή, να συγκρίνουν έναν υγιή ιστό ήπατος με αυτόν από έναν ασθενή με κίρρωση, να αντιληφθούν τις συνέπειες της παχυσαρκίας και της κακής διατροφής, αλλά και να κατανοήσουν τον μηχανικό τρόπο λειτουργίας των τεχνητών αρθρώσεων ή άλλων μελών. Γενικότερα, κοινές ασθένειες εξηγούνται με τρόπο απλουστευμένο για την ευαισθητοποίηση σε θέματα υγείας, ανεξαρτήτως των γνώσεων ιατρικής, φυσιολογίας ή βιολογίας των επισκεπτών.  

Σημείο πληροφόρησης σχετικά με τις επιπτώσεις του καπνίσματος στους πνεύμονες.

Κατά την εμφάνιση των διαφημιστικών μηνυμάτων της έκθεσης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, διάφοροι χρήστες έσπευσαν να σχολιάσουν πως πρόκειται για ένα θέαμα κανιβαλιστικό και ιδιαίτερα αποκρουστικό, μιας και οι επισκέπτες περιδιαβαίνουν σε έναν χώρο με πτώματα. Η αλήθεια είναι πως όλα τα εκθέματα προέρχονται από αληθινά σώματα, δηλαδή αποτελούν διατηρημένη νεκρή οργανική ύλη. Ωστόσο, οι σκοποί της έκθεσης είναι αμιγώς εκπαιδευτικοί και ενημερωτικοί, ενώ παράλληλα ο τρόπος παρουσίασης των εκθεμάτων κάθε άλλο παρά αποκρουστικός είναι. Τα ολόκληρα σώματα είναι τοποθετημένα σε διάφορες πόζες με κίνηση, γεγονός που περισσότερο ιντριγκάρει και εντυπωσιάζει τον θεατή από το να τον σοκάρει. Επίσης, η ανωνυμία των δωρητών δημιουργεί μία απόσταση. Ήδη από την αρχή, διευκρινίζεται ότι όλα τα εκθέματα προέρχονται από ανθρώπους οι οποίοι εν ζωή αποφάσισαν να δωρίσουν το σώμα τους στο εν λόγω εγχείρημα. Η αναφορά στις προσωπικές τους ιστορίες (ή πολλές φορές τραγωδίες) είναι περιττή και δεν εξυπηρετεί κάποιον από τους στόχους της έκθεσης.

Μερικά από τα σχόλια στο διαφημιστικό της έκθεσης στο Facebook.

Κλείνοντας, αξίζει να σκεφτούμε ότι για κάποιον που δεν είναι γιατρός, το εσωτερικό του ίδιου του εαυτού του αποτελεί ένα αίνιγμα. Όσα λίγα γνωρίζουμε οι περισσότεροι προέρχονται από απαρχαιωμένα εγχειρίδια του Λυκείου, χωρίς κάποια ιδιαίτερη εμβάθυνση ή βιωματική μάθηση. Συνεπώς, στην πραγματικότητα είμαστε κάτι που δεν γνωρίζουμε. «Μένουμε» σε ένα «μέρος» παντελώς άγνωστο για μας. Ίσως έφτασε η στιγμή να το ανακαλύψουμε. Ίσως έφτασε η στιγμή να μας ανακαλύψουμε. Και καθόλου επιδερμικά, αλλά σε βάθος.

Βίντεο με το περιεχόμενο της έκθεσης.

Eισιτήρια online: https://www.viva.gr/tickets/museum/ellinikos-kosmos/bodyworlds/

Είσοδος: καθημερινά 10:00-20:00

Διεύθυνση: Ελληνικός Κόσμος, Πειραιώς 254, Ταύρος Αττικής 177 78

24 Σεπτεμβρίου 2021 – 9 Ιανουαρίου 2022

Τηλέφωνο: 21 2254 0000

Ιστοσελίδα: https://bodyworlds.gr/

+ posts

Ονομάζομαι Ανθή Καψάλη και είμαι απόφοιτος του Λεοντείου Λυκείου Νέας Σμύρνης. Το φθινόπωρο του 2019 ξεκίνησα να φοιτώ στο Τμήμα Βιολογίας της Σχολής Θετικών Επιστημών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Εκτός από θέματα που αφορούν το αντικείμενο σπουδών μου, έχω ιδιαίτερη αδυναμία στο Θέατρο, τα ταξίδια και τη Λογοτεχνία. Η αγάπη μου για το γράψιμο και την ανάγνωση βιβλίων και άρθρων υπήρξε ανέκαθεν μεγάλη. Ενισχύθηκε, ωστόσο, με την είσοδό μου στο Πανεπιστήμιο.
Μείζων στόχος μου μέσα από τη συμμετοχή μου στην Εφημερίδα «Φοιτητικός Κόσμος» συνιστά η κοινοποίηση των προβλημάτων και των ανησυχιών που μοιραζόμαστε ως φοιτητές, καθώς και η προβολή ενδιαφερουσών πρωτοβουλιών και ιδεών. Τέλος, μετά τον στείρο τρόπο γραφής που χρειάστηκε να υιοθετήσουμε στο Λύκειο για την έκθεση των Πανελληνίων εξετάσεων, με τη συμμετοχή στην εφημερίδα μου δίνεται πλέον η ευκαιρία ελεύθερης έκφρασης, ανάδειξης προσωπικού ύφους γραφής και δημοσιοποίησης απόψεων πάνω σε ζητήματα που μας αφορούν σχετικά με ποικίλες θεματολογίες.