«Πόλεμος και Ειρήνη»: μία ιστορία 1.200 σελίδων ζωντανεύει στην μικρή οθόνη

«Πόλεμος και Ειρήνη»: μία ιστορία 1.200 σελίδων ζωντανεύει στην μικρή οθόνη

Αν και κατατάσσεται στα αριστουργήματα της παγκόσμιας  λογοτεχνίας, το έργο του Λέοντος Τολστόι «Πόλεμος και Ειρήνη» έχει δικαίως τη φήμη δυσανάγνωστου και ογκώδους βιβλίου, εξαιτίας του τεράστιου αριθμού σελίδων που το απαρτίζουν (πάνω από 1.000!), αλλά και των μακροσκελών περιγραφών του. Αν, όμως, κάποιος επιθυμεί να γνωρίσει -έστω και ακροθιγώς- τις βασικές θεματικές του συγκεκριμένου ιστορικού μυθιστορήματος, σε συνδυασμό με τους καλοδουλεμένους χαρακτήρες της, δεν έχει παρά να παρακολουθήσει την ομώνυμη mini σειρά 6 επεισοδίων που φέρει την υπογραφή του BBC.  

Πρόκειται για μία σύντομη σειρά συνολικής διάρκειας 6 ωρών, βρετανικής παραγωγής (2016), διαθέσιμη στο ελληνικό κοινό τόσο στο ERTFLIX, όσο και στην Cosmote TV. Αποτελεί την τρίτη μόλις μεταφορά του κλασικού μυθιστορήματος στη μικρή οθόνη, σε διασκευή σεναρίου του Άντριου Ντέιβις, σκηνοθεσία του Τομ Χάρπερ και με αξιόλογο καστ ηθοποιών. 

Οι πρωταγωνιστές της σειράς Paul Dano (Πιέρ Μπεζούχοβ), Lily James (Νατάσα Ροστόφ) και James Norton (Αντρέι Μπολκόνσκι)

Η ιστορία ξεκινά στην τσαρική Ρωσία στις αρχές του 19ου αιώνα (και συγκεκριμένα το 1805) υπό τον φόβο της εισβολής του πανίσχυρου στρατού του Ναπολέοντα στη Ρωσία. Ο μύθος του έργου περιστρέφεται γύρω από τη ζωή τεσσάρων οικογενειών ευγενών: των Ροστόφ, των Μπολκόνσκι, των Μπεζούχοβ και των Κουράγιν, των οποίων τα μέλη συνδέονται με φιλία, μίσος, έχθρα, έρωτα ή αντιπάθεια. Γύρω τους κινείται πλήθος άλλων δευτερευόντων προσώπων. Η διαρκής εναλλαγή μεταξύ πολέμου και ειρήνης ανάμεσα σε Ρώσους και Γάλλους, καθ’ όλη τη διάρκεια των Ναπολεόντειων Πολέμων ανατρέπει τις «τακτοποιημένες» ζωές τους, επιβάλλοντάς τους διαφορετικό τρόπο ζωής και ωθώντας τους στην αναζήτηση του νοήματος της ύπαρξης.  

Μερικοί από τους κεντρικούς ήρωες

Με περίσσιο ρεαλισμό και λεπτομέρεια, ο Τολστόι πλάθει χαρακτήρες φυσικούς και ανθρώπινους, οι οποίοι ωριμάζουν υπό την επήρεια του περιβάλλοντος και των βιωμάτων τους. Αυτοί παίρνουν σάρκα και οστά μέσα από μία ιδιαίτερα προσεγμένη παραγωγή και ο θεατής σταδιακά παρακολουθεί την εξέλιξη και την ενηλικίωσή τους. Ο Πιέρ Μπεζούχοβ, νόθος γιος του πλουσιότερου άντρα της Μόσχας, κληρονομεί μια αμύθητη περιουσία, την οποία επιδιώκει να αξιοποιήσει προς όφελος των συνανθρώπων του, καθώς ο ίδιος αναζητά την εσωτερική ελευθερία που θα κατακτήσει αφότου εγκαταλείψει τον άνθρωπο του «φαίνεσθαι» και περιφρονήσει την ανώτερη καταγωγή του. Η Νατάσα Ροστόφ, πνευματώδης και διαποτισμένη από δυνάμεις ζωής, ωριμάζει μέσα από δύο άτυχους έρωτες, αναζητώντας την αληθινή αγάπη. Ο Αντρέι Μπολκόνσκι, υπό τη σκέπη ενός άκαμπτου και αυταρχικού πατέρα, αναπτύσσει μία ψυχρή, πνευματική προσέγγιση της ζωής του, η οποία τον κάνει να απομακρυνθεί από το επίγειο νόημά της, για να αναζητήσει τελειότητα στον θάνατο. Όλοι τους, ωστόσο, συνιστούν έρμαια των απότομων μεταπτώσεων της τύχης από καταστάσεις απρόσμενης ευτυχίας σε καταστάσεις μέγιστου πόνου και οδύνης, που τους προξενεί ο πόλεμος, ο έρωτας, η προδοσία, η εσωτερική τους αναζήτηση.  

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η φώτιση όχι μόνο ιστορικών γεγονότων, αλλά και ιστορικών φυσιογνωμιών, όπως ο Ναπολέοντας Βοναπάρτης, ο Ρώσος στρατηγός Κουτούζωφ και ο τσάρος Αλέξανδρος Α’. Τον συγγραφέα, γενικότερα, απασχόλησε η ιστορική εξέλιξη που διαμορφώνει τρόπους ζωής και συνειδήσεις λαών και ατόμων που τυχαίνει να βρίσκονται μέσα στη δίνη των ιστορικών γεγονότων, ανεξάρτητα από τη θέλησή τους. Πέρα από την καταγραφή των ιστορικών συμβάντων που σημάδεψαν την πατρίδα του, ο Τολστόι επικεντρώνεται στη φιλοσοφία της Ιστορίας, δηλαδή στο ποια αποτελεί την κινητήριο δύναμη που οδηγεί τους λαούς ή τους ηγέτες να πράξουν έτσι ή αλλιώς και πόσο ελεύθεροι είναι στην πραγματικότητα οι άνθρωποι να επιλέξουν για τη ζωή τους, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι η Ιστορία είναι το αποτέλεσμα του συνδυασμού της ελεύθερης και της ανελεύθερης δράσης των ανθρώπων ανά τους αιώνες. Οι παραπάνω αντιλήψεις ενσωματώνονται πετυχημένα στα επεισόδια της σειράς μέσα από τους διαλόγους και τις εσωτερικές σκέψεις των ηρώων. 

Σκηνές από τα πεδία των μαχών, σφοδρών αιματοχυσιών, δεξιώσεων και χορών της υψηλής κοινωνίας, αλλά και της σπάταλης και άσωτης ζωής που αυτή έκρυβε, ξεδιπλώνονται με δεξιοτεχνία και γλαφυρότητα, με όπλο την δύναμη της εικόνας. Εκατοντάδες ηθογραφικά στοιχεία της εν λόγω περιόδου παρουσιάζονται, συνδυαστικά με την παρακολούθηση της διάπλασης των πρωταγωνιστών, πίσω από το δίπολο της ειρήνης και του πολέμου.   

Σκηνή από το πεδίο της μάχης

Μια ολική σύνθεση της ρωσικής κοινωνίας σε μια κορυφαία εθνικής της στιγμή καταφέρνει αριστοτεχνικά να αποτελέσει ορόσημο αντιπολεμικού έργου για όλες τις εποχές. Αναμφίβολα, όχι μόνο η σειρά, αλλά και το ίδιο το βιβλίο αξίζουν τον χρόνο εκείνου που επιθυμεί να ταξιδέψει στη Ρωσία του 1800, να συναναστραφεί με γνήσιους χαρακτήρες και να βιώσει με παραστατικότητα τους Ναπολεόντειους Πολέμους. Μπροστά στα πρόσφατα γεγονότα αιμοσταγών επιθέσεων στην Παλαιστίνη εν έτει 2021, αντιλαμβανόμαστε περισσότερο από ποτέ τη διαχρονικότητα του έργου του Ρώσου λογοτέχνη, ο οποίος -αν και 152 χρόνια πίσω (ή μπροστά;)- προβάλλει την Ειρήνη ως υπέρτατο αγαθό και αναπόσπαστο συστατικό για την ευτυχία της Ανθρωπότητας.      

Το τρέιλερ της σειράς: https://www.youtube.com/watch?v=vhEs6HL-168&t=17s 

+ posts

Ονομάζομαι Ανθή Καψάλη και είμαι απόφοιτος του Λεοντείου Λυκείου Νέας Σμύρνης. Το φθινόπωρο του 2019 ξεκίνησα να φοιτώ στο Τμήμα Βιολογίας της Σχολής Θετικών Επιστημών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Εκτός από θέματα που αφορούν το αντικείμενο σπουδών μου, έχω ιδιαίτερη αδυναμία στο Θέατρο, τα ταξίδια και τη Λογοτεχνία. Η αγάπη μου για το γράψιμο και την ανάγνωση βιβλίων και άρθρων υπήρξε ανέκαθεν μεγάλη. Ενισχύθηκε, ωστόσο, με την είσοδό μου στο Πανεπιστήμιο.
Μείζων στόχος μου μέσα από τη συμμετοχή μου στην Εφημερίδα «Φοιτητικός Κόσμος» συνιστά η κοινοποίηση των προβλημάτων και των ανησυχιών που μοιραζόμαστε ως φοιτητές, καθώς και η προβολή ενδιαφερουσών πρωτοβουλιών και ιδεών. Τέλος, μετά τον στείρο τρόπο γραφής που χρειάστηκε να υιοθετήσουμε στο Λύκειο για την έκθεση των Πανελληνίων εξετάσεων, με τη συμμετοχή στην εφημερίδα μου δίνεται πλέον η ευκαιρία ελεύθερης έκφρασης, ανάδειξης προσωπικού ύφους γραφής και δημοσιοποίησης απόψεων πάνω σε ζητήματα που μας αφορούν σχετικά με ποικίλες θεματολογίες.