25 Νοεμβρίου: Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών

25 Νοεμβρίου: Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών

Σύμφωνα με τον γνωστό αρχαιοελληνικό μύθο, η Μέδουσα ήταν μια πανέμορφη ιέρεια της Αθηνάς που βιάστηκε από τον Ποσειδώνα στον ιερό ναό της θεάς. Η Αθηνά, οργισμένη για τη βεβήλωση του ναού της και ανίκανη να αντιδράσει εναντίον του θεού Ποσειδώνα, τιμώρησε την Μέδουσα, την οποία θεωρούσε επίσης υπαίτια για το ιερόσυλο γεγονός. Τη μετέτρεψε, δηλαδή, σε τέρας με φίδια στο κεφάλι αντί για μαλλιά, ενώ την προίκισε με τη θανάσιμη ιδιότητα να πετρώνει όποιον κοιτάζει. Ο Περσέας αργότερα αποκεφάλισε τη Μέδουσα και δώρισε το κεφάλι της στην Αθηνά, η οποία το τοποθέτησε στην ασπίδα της.

Ο μύθος της Μέδουσας αποτελεί μια αλληγορική σκιαγράφηση ακόμη και της σύγχρονης πραγματικότητας. Ο θύτης, ως άλλος Ποσειδώνας, συχνά μένει ατιμώρητος, είτε λόγω του ελλιπούς συστήματος δικαιοσύνης, είτε λόγω της σιωπής του θύματος. Η γυναίκα-Μέδουσα, όχι μόνο βιάζεται, αλλά στιγματίζεται κατάφωρα από μια σύγχρονη Αθηνά, δηλαδή μια δικαστική διαδικασία που επιτρέπει να ακουστούν στο πλαίσιο της δίκης φράσεις όπως «τι φορούσες;». Ο Περσέας είναι το μέρος εκείνο του κοινωνικού συνόλου που ενδόμυχα ή έκδηλα θα πει «μήπως τον προκάλεσε;».

Κι αν οι μύθοι δεν πείθουν, ίσως το κάνουν οι αριθμοί: στη χώρα μας καταγγέλλονται περίπου 200 βιασμοί ετησίως, ενώ ο πραγματικός αριθμός αυτών υπολογίζεται ότι ανέρχεται στους 4.500. Το θύμα κατά κανόνα σιωπά απέναντι στην έμφυλη βία. Σιωπά, γιατί φοβάται τον θύτη. Σιωπά, γιατί μέχρι πριν μόλις έναν χρόνο (!) δεν αρκούσε η απουσία συναίνεσης για να στοιχειοθετηθεί βιασμός. Σιωπά, γιατί θα αντιμετωπίσει άλλοτε τη δυσπιστία, άλλοτε την περαιτέρω θυματοποίηση από τον περίγυρο και τα ΜΜΕ. Σιωπά, γιατί εντός του δικαστηρίου θα (ξανα)νιώσει την ταπείνωση. Μία γυναίκα ψυχικά κατακερματισμένη και ίσως σωματικά τραυματισμένη, αν καταγγείλει τον βιασμό της θα πρέπει να τον βιώσει ξανά και ξανά· στους κοινωνικούς κύκλους, στην ανάκριση, στις δικαστικές αίθουσες.

Η (αυτο)ενοχοποίηση του θύματος και η ατιμωρησία του θύτη καθίστανται αναπόφευκτη εξέλιξη.

Είναι καιρός, όμως, η ιστορία της Μέδουσας να αντιστραφεί: Το 2008 ο γλύπτης Λουτσιάνο Γκαρμπάτι δημιουργεί το άγαλμα της Μέδουσας να κρατά το κεφάλι του Περσέα, του προσώπου που τη σκότωσε. Το 2018 το άγαλμα γίνεται viral, όταν και το κίνημα #MeToo ξεκινά να έχει μεγάλη απήχηση. Πριν από ένα μήνα μεταφέρεται απέναντι από το ποινικό δικαστήριο της Νέας Υόρκης όπου δικάζονται πολύκροτες υποθέσεις κακοποίησης, μεταξύ των οποίων και αυτή του γνωστού παραγωγού κινηματογράφου Χάρβεϊ Γουάινστιν, που πλέον εκτίει ποινή κάθειρξης 23 χρόνων.

Σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών, και κάθε σήμερα (καθώς ο αγώνας κατά της έμφυλης βίας -χρειάζεται να- είναι διαρκής) το έργο του Γκαρμπάτι γίνεται το σύμβολο υπεράσπισης όσων κακοποιήθηκαν, η φωνή όσων σιώπησαν και φιμώθηκαν, η δικαίωση όσων αδικήθηκαν.

+ posts