7 Οκτώβρη-Ένας χρόνος μετά

7 Οκτώβρη-Ένας χρόνος μετά

Του Ανδρέα-Γεώργιου Σκίννερ, εξωτερικού μας συνεργάτη και τριτοετή φοιτητή του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο)

Is this the end of the beginning or the beginning of the end? Αυτή η ερώτηση ακολουθά όλα τα ορόσημα της Ιστορίας. Έτσι και στις 7 Οκτωβρίου 2020: ήταν η αρχή του τέλους για τη Χρυσή Αυγή και τον φασισμό στην Ελλάδα, ή το τέλος της αρχής;

Βέβαια, η ερώτηση δεν είναι σωστή. Η Χρυσή Αυγή μπορεί να αποτελεί φασιστική οργάνωση, αλλά δεν αποτελεί τη μετουσίωση του φασισμού – ως γαρ κανένας φορέας ιδεών δεν αποτελεί τη μετουσίωση των ιδεών αυτών. Και, όπως είπε ο Δημητρός Δάλλας, οι ιδέες δεν πεθαίνουν ποτέ. Ακόμη κι αν πρόκειται για ιδέα τόσο ειδεχθή όσο ο φασισμός. Και να! Ο φασισμός υπάρχει ακόμα, οι φασίστες υπάρχουν ακόμα.

Όμως η Χρυσή Αυγή μπορεί να πεθάνει. Όπως πέθανε η ΕΠΕΝ, το κόμμα των Ελευθεροφρόνων, το NSDAP, το BUF κ.ο.κ. Οι οργανώσεις πεθαίνουν. Πέθανε πράγματι η Χρυσή Αυγή; Όταν καταδικάστηκε στις 7 Οκτωβρίου, πέθανε; Όχι. Δεν μπορεί να κατέβει στις εκλογές, δεν αποτελεί πια νόμιμο πολιτικό κόμμα, αλλά υφίσταται ως εγκληματική οργάνωση και, τελικά, ως ιδέα στα σάπια μυαλά της «σποράς των ηττημένων του 1945». Κι αυτό αποδείχθηκε πρόσφατα, με τις καταλήψεις χρυσαυγιτών σε ΕΠΑΛ της Θεσσαλονίκης και τη βία τους έναντι φοιτητών και κομμουνιστών τις επόμενες μέρες σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα. Όλα αυτά μόλις μέρες πριν την ολοκλήρωση 1 χρόνου από την καταδίκη της Χρυσής Αυγής. Γιατί τώρα;

Γιατί η καταδίκη της Χρυσής Αυγής ως εγκληματική οργάνωση δεν τη σκότωσε, αλλά την κράτησε ζωντανή. Μετά από χρόνια αποσυσπείρωσης της ακροδεξιάς και φυγής υποστηρικτών, μελών και στελεχών της οργάνωσης σε άλλα κόμματα, η απόφαση του Εφετείου πριν έναν χρόνο της έσωσε τη ζωή. Η Χρυσή Αυγή αποτελεί (πλέον/και πάλι) το σημείο αναφοράς της ακροδεξιάς στην Ελλάδα. Γιατί; Γιατί η Χρυσή Αυγή καταδικάστηκε από το κράτος. Άρα, τάχα, η Χρυσή Αυγή δέχεται πόλεμο από το κράτος. Δέχεται πόλεμο από τα «(((αφεντικά)))». Τους ενοχλεί; Τους τρομάζει; Είναι η μόνη οργάνωση που μπορεί να τους ανατρέψει; Πάντως, οι πατριώτες (sic) είναι στη φυλακή. Το ΚΚΕ δεν είναι (πια). Γιατί;

Γιατί οι ιδέες δεν πεθαίνουν. Η καταδίκη της Χρυσής Αυγής δεν ήταν η καταδίκη του φασισμού. Ακόμα και να σκότωνε τη Χρυσή Αυγή, δε θα σκότωνε τον φασισμό. Θα τον εκρατούσε ζωντανό, με νέα μορφή, σε νέα στέγη. Είτε με τη δημιουργία νέου κόμματος, όπως οι Έλληνες για την Πατρίδα, είτε με την προσέγγιση άλλου ακροδεξιού κομματιδίου, είτε με την κανονικοποίησή του μέσω άλλων, μη φασιστικών κοινοβουλευτικών κομμάτων. Είτε η «σοβαρή Χρυσή Αυγή» του Μπάμπη Παπαδημητρίου, είτε οι «πρώην σύντροφοι» του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, είτε το ρουφιανιλίκι του Μπογδάνου, είτε η «συλλογή» ακροδεξιών υπουργών που κάνει ο Κυριάκος. Άλλωστε, όλα αυτά συμβαίνουν πράγματι.

Αυτός ακριβώς είναι ο κίνδυνος: να κανονικοποιηθεί ο φασισμός. Για αυτό και πρέπει να καταδεικνύεται κάθε έκφανσή του, όσο «αθώα» κι αν φαίνεται, όσο καλά κι αν κρύβεται. Για αυτό, άλλωστε, έγραψα άρθρο 3 μερών για τις δηλώσεις της Λατινοπούλου ότι «κινδυνεύει η κοινωνία μας».

Το κυρίαρχο αφήγημα, αυτό που συνδέει τον φασισμό με τη Χρυσή Αυγή και το έγκλημα και αποκρύπτει κάθε άλλη έκφραση του φασισμού, παρουσιάζει την 7η Οκτώβρη ως «νίκη της δημοκρατίας επί του φασισμού». Τι τάχα καταδικάστηκε; Ο φασισμός. Άρα τι τάχα είναι ο φασισμός; Αυτό που καταδικάστηκε. Ο φόνος. Ό,τι άλλο δεν καταδικάστηκε τάχα δεν είναι φασισμός. Το μίσος δεν είναι φασισμός αν δε συνοδεύεται από τραμπούκους. Ο Μπογδάνος, ο Βελόπουλος κ.ά. δεν είναι φασίστες, αλλιώς θα ήταν φυλακή. Κι έτσι, ό,τι δεν καταδικάστηκε είναι κανονικό. Αλλά ο φασισμός δεν είναι μόνο η δολοφονία. Πόσες πτυχές του φασισμού είναι πια κανονικές;

Όμως, γιατί το κυρίαρχο αφήγημα να κανονικοποιεί τον φασισμό; Είναι ξεκάθαρο ότι η τάξη, την οποία εκφράζει το κυρίαρχο αφήγημα, η κυρίαρχη τάξη, η αστική τάξη, έχει (τουλάχιστον) κοινά με τους φασίστες, και το σύστημα που αυτή επιβάλλει, ο καπιταλισμός, έχει (τουλάχιστον) κοινά με τον φασισμό. Και χρειάζεται την κανονικοποίηση (τουλάχιστον) των κοινών αυτών, ώστε να συνεχίσει να λειτουργεί. Αλλά αυτή η κανονικοποίηση απαιτεί την αποσύνδεσή τους από τον φασισμό.

Πώς την καταφέρνει το κυρίαρχο αφήγημα; Πρώτον, θέτει την κυρίαρχη τάξη απέναντι στον φασισμό (Άρα δεν είναι φασίζουσα.). Έπειτα, ορίζει την καταδίκη της Χρυσής Αυγής ως καταδίκη του φασισμού (Άρα ο φασισμός είναι στη φυλακή, και ό,τι είναι εκτός φυλακής δεν είναι φασισμός.). Το σημαντικότερο, όμως, στοιχείο, είναι η παρουσίαση της καταδίκης αυτής ως καταδίκη ακριβώς επειδή είναι φασισμός – καταδίκη ιδέας και όχι πράξεων.

Αυτό το αφήγημα, όμως, δεν εξυπηρετεί μόνο τη φασίζουσα κυρίαρχη τάξη, αποκρύπτοντας τον φασισμό της. Εξυπηρετεί και τους καταδικασμένους φασίστες, που τάχα καταδικάστηκαν για τις ιδέες και όχι τις πράξεις τους. Όπως είπαμε πριν, αυτό τους κάνει σημείο αναφοράς για την ακροδεξιά αλλά και όποιον προσπαθεί απλώς να εναντιωθεί στην κυρίαρχη τάξη, χωρίς επιστημονική κρίση της τάξης αυτής.

Ο μόνος που δεν εξυπηρετείται, αλλά αντίθετα βλάπτεται σοβαρά από το κυρίαρχο αφήγημα είναι ο λαός, στην πλάτη του οποίου φορτώνεται και ο κανονικοποιημένος και ο καταδικασμένος φασισμός.

Πώς, όμως, να πορευθεί ο λαός; Το πρώτο βήμα είναι η απλή αναγνώριση πως η Χρυσή Αυγή δεν καταδικάστηκε επειδή ήταν φασιστική οργάνωση, αλλά επειδή ήταν εγκληματική οργάνωση (το έγκλημά της δεν ήταν ο φασισμός). Ο φασισμός δεν καταδικάστηκε, και σίγουρα δεν τον νίκησε καμία «δημοκρατία». Το δεύτερο βήμα είναι μία πιο δύσκολη αναγνώριση: η καταδίκη της Χρυσής Αυγής δεν ήταν νίκη του λαού και της δημοκρατίας. Ήταν νίκη του αστικού κράτους, της αστικής δικαιοσύνης, απέναντι σε ένα ίδιον εξόγκωμα που δεν προσέφερε τίποτα πλέον.

Αυτό, όμως, δε σημαίνει ότι η 7η Οκτώβρη ήταν μάταιη. Για εμάς, η καταδίκη της Χρυσής Αυγής στις 7 Οκτωβρίου δεν είναι νίκη, αλλά νίκη, και μάλιστα πολύ πιο σημαντική, είναι η τεράστια λαϊκή συγκέντρωση την ίδια μέρα ενάντια στη Χρυσή Αυγή και τον φασισμό. Γιατί αυτή η συγκέντρωση ήταν ενάντια σε φασιστική οργάνωση, και όχι εγκληματική οργάνωση. Όμως, για να μην είναι μάταιη αυτή η συγκέντρωση απαιτείται η συνέχεια του αγώνα ενάντια στον φασισμό. Απαιτείται η αναγνώριση ότι ο φασισμός υπάρχει ακόμα, ότι δεν υπάρχει μόνο στη φυλακή, αλλά ακόμα και στην καθημερινότητά μας.

Γιατί, τελικά, ίσως οι ιδέες να πεθαίνουν. Οι ιδέες είναι γεννήματα του πραγματικού κόσμου, ανθρώπων που τις παράγουν ως αποτέλεσμα των σκέψεών τους, ως ένας κρίκος σε μία αλυσίδα αιτίου-αιτιατού. Και αν πάψουν να υφίστανται τα αίτια που γεννούν ορισμένες ιδέες, αυτές οι ιδέες δε θα γεννιούνται πια. Δε θα υπάρχει άνθρωπος να τις σκεφτεί – και σίγουρα οι ιδέες δεν υφίστανται αυτούσιες, έξω από τον ανθρώπινο νου. Ώστε τελικά ο αγώνας απέναντι στον φασισμό είναι ο αγώνας απέναντι στα αίτια που τον γεννούν, τις υλικές συνθήκες μίας κοινωνίας στην οποία αυτός εμφανίζεται. Γιατί η κυρίαρχη τάξη να κανονικοποιεί τον φασισμό;

Υ.Γ. Ένα πολλά καθυστερημένο μου άρθρο, με αφορμή την υπουργοποίηση του Θάνου Πλεύρη, θα αποτελέσει το δεύτερο μέρος αυτού του άρθρου.

+ posts