Του κ. Κώστα Γιαλιτάκη, Δημοσιογράφου της Cosmote TV
Ιούλιος του 1945. Οι άνθρωποι του Σχεδίου Μανχάταν δοκιμάζουν στις ερημιές του Νέου Μεξικού αυτό για το οποίο δουλεύουν πυρετωδώς και επί μακρόν: ένα καινούργιο υπερόπλο, την ατομική βόμβα. Από την απομακρυσμένη (για ευνόητους λόγους) θέση στην οποία βρίσκονται, το ωστικό κύμα και ο ήχος χρειάζονται μερικές στιγμές μέχρι να τους φτάσουν. Όταν αυτό συμβαίνει, συνταράσσει τα πάντα.
Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τον αντίκτυπο του «Οπενχάιμερ». Χρειάζεται να περάσει κάποιο χρονικό διάστημα μέχρι να αντιληφθείς αυτό που παρακολούθησες. Όπως συμβαίνει, πάνω κάτω, με όλες τις ταινίες του Κρίστοφερ Νόλαν.
Ο Άγγλος δημιουργός, τρία χρόνια ύστερα από τον σινε-γρίφο ονόματι «Tenet», στράφηκε σε ένα υπαρκτό, αμφιλεγόμενο πρόσωπο. Τον επονομαζόμενο «Πατέρα της Ατομικής Βόμβας», κατά κόσμον Τζούλιους Ρόμπερτ Οπενχάιμερ.
Αλλά επειδή μιλάμε για τον Νόλαν, δεν θα μπορούσε να είναι ακόμη μία βιογραφία από τις πολλές που βγάζει το Χόλιγουντ και χάνονται στην σκηνοθετική κοινοτυπία και την σεναριακή πεζότητα.
Η περιπλοκότητα της ζωής του Αμερικανού επιστήμονα, της σκέψης του, των (κατ’εμέ) αχαρτογράφητων ηθικών του ορίων, πριν και αφότου έγινε το πρόσωπο εκείνης της ταραγμένης εποχής άνετα συναγωνίζονται σε δυσκολία το επιστημονικό του πεδίο, την κβαντική Φυσική.
Το, δια χειρός Νόλαν, γραμμένο σε πρώτο(!!!) πρόσωπο σενάριο αρπάζει τον ανυποψίαστο θεατή και τον πετά σε ένα ανηλεές χρονικό πηγαιν’ έλα: από τα νεανικά χρόνια του Οπενχάιμερ, στο κυνήγι που υπέστη μετά από τον Β’ Παγκόσμιο για σχέσεις με την Σοβιετική Ένωση και ξανά στα φοιτητικά του χρόνια. Ο φακός του Βρετανού σκηνοθέτη παρακολουθεί από κοντά τον κεντρικό ήρωα. Καταγράφει τις εκφράσεις του, τις αντιδράσεις του, τις ιδιοτροπίες του.
Εν μέσω όλων αυτών κυριαρχούν οι μεγάλες σκηνές στο Λος Άλαμος, όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες με την βοήθεια του Οπενχάιμερ στρατολόγησαν την αφρόκρεμα των επιστημόνων προκειμένου να φτάσουν πρώτοι στην δημιουργία της ατομικής βόμβας.
Παρά την διαφορετική, σε σύγκριση με τις προηγούμενες ταινίες, θεματολογία ο Κρίστοφερ Νόλαν έχει αφήσει και εδώ ορατή την σφραγίδα του. Διόλου παράξενο αφού χρησιμοποιεί την ίδια, δοκιμασμένη, ομάδα: τον Χόιτε φαν Χοϊτέμα στην διεύθυνση φωτογραφίας, την Τζένιφερ Λέιμ στο μοντάζ, τον Λούντβιχ Γκέρανσον στη μουσική και την σύζυγό του, Έμα Τόμας, στην παραγωγή.
Και φυσικά, τον συγκλονιστικό Κίλιαν Μέρφι στην 6η τους συνεργασία.
Ίσως η σοφότερη επιλογή του Νόλαν είναι πως κρατά απόσταση από τον κεντρικό χαρακτήρα. Ένιωσε τύψεις ο Οπενχάιμερ για αυτό που δημιούργησε ή όχι;
Μετάνιωσε έστω και λίγο ή όχι; Επαφίεται στην κρίση του καθενός μας.
Το ίδιο ισχύει και για το αν η ταινία «δικαιολογεί» την χρήση του πυρηνικού όπλου. Αστειότητες. Η αμερικανική επιχειρηματολογία ήταν και είναι η ίδια. Παρουσιάζεται ψυχρά και αποστασιοποιημένα. Εναπόκειται στον θεατή το αν την δέχεται ή την απορρίπτει.
Το «Οπενχάιμερ» θα διχάσει πολύ κόσμο. Σε πολλούς θα αρέσει, σε πολλούς όχι. Αλλά αυτό είναι δευτερεύον.
Η αισθητική και καλλιτεχνική του αξία το κατατάσσουν στα κινηματογραφικά γεγονότα των τελευταίων ετών και επιτρέπουν στον δημιουργό του να καυχηθεί πως κατέγραψε ακόμη ένα σημείο αναφοράς στην ιστορία της 7ης Τέχνης.
