Μανώλης Θεοχάρης (πρώην συντάκτης μας)
Η απάντηση είναι εύκολη αν ψάξει κανείς λίγο και σκεφτεί. Η απάντηση αυτή είναι τον καπιταλισμό. Ναι, τον καπιταλισμό βολεύει ο φασισμός.
Καλά, πώς σου ήρθε αυτό ρε Μανώλη; Από την Ιστορία. Ο Χίτλερ το 1933 κάλεσε τους μεγαλύτερους καπιταλιστές της χώρας «Krupp», «Opel», «Siemens», κ.λπ. και τους ζήτησε τη βοήθειά τους για την εκλογή του κι εκείνοι τι έκαναν; Του την έδωσαν. Μα καλά, γιατί; Γιατί τους υποσχέθηκε να κυνηγήσει τον κομμουνισμό, να διαλύσει τα συνδικάτα και να τους δώσει την απόλυτη ελευθερία στις επιχειρήσεις τους. Τι άλλο να θέλει ένας τέτοιος άνθρωπος; Τίποτα, όταν του λες ότι θα μπορεί να έχει εργάτες οι οποίοι δεν θα μπορούν να διεκδικούν τα δικαιώματά τους. Ότι θα μπορεί να τους επιβάλει ό,τι θέλει και ότι κυνηγάς αυτόν τον φοβιστικό για εκείνον εχθρό, γιατί δεν βολεύει το κέρδος του, τον κομμουνισμό. Τι άλλο να θέλει, είναι ευτυχής. Είναι εμφανής λοιπόν, η χρησιμότητα του φασισμού στον καπιταλισμό. «Ναι, αλλά αυτά ανήκουν στο παρελθόν ρε συ», θα μου πει κάποιος.
Όχι, είναι η απάντηση. Πάμε στο ελληνικό φαινόμενο του φασισμού και του ναζισμού ιδιαίτερα, τη Χρυσή Αυγή. Αρχικά, είναι πάρα πολλές οι γνωστές επιθέσεις κατά αντικαπιταλιστών. Επιθέσεις στο Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα, επιθέσεις στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ, επιθέσεις σε αναρχικούς, επιθέσεις σε εφημερίδες όπως η Εργατική Αλληλεγγύη. Μάλιστα, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν επιθέσεις κατά του ΠΑΜΕ και ακόμα μεγαλύτερο η στοχοποίησή του μέχρι και μέσα από κείμενα τα οποία ασκούν κριτική στην ηγεσία του κινήματος για τη στάση του στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη.
Συγκεκριμένα, αναφέρουν πως με τις πράξεις του ΠΑΜΕ τα μεροκάματα των εργαζομένων παραμένουν υψηλά και γι’ αυτό τα καράβια αναγκάζονται να φύγουν και έτσι οι Έλληνες δεν έχουν δουλειά. Κατηγορεί λοιπόν, η Χ.Α. το ΠΑΜΕ ότι κρατά υψηλά τα μεροκάματα! Θα έπρεπε να ντρέπεται φαντάζομαι το ΠΑΜΕ που δεν αφήνει τους εργάτες να πεθάνουν από την πείνα, ενώ δουλεύουν παίρνοντας πενιχρό μισθό!
Δε νομίζω ότι είναι αναγκαίο να αναφέρω το πόσες επιθέσεις έγιναν σε μετανάστες και πρόσφυγες. Ανθρώπους κατατρεγμένους, οι οποίοι δεν είχαν καμία όρεξη να σηκωθούν να παρατήσουν τις πατρίδες τους χωρίς λόγο. Τις παράτησαν για να καταφέρουν να ζήσουν. Όπου μάλιστα, ευθύνη για την κατάσταση στις χώρες τους φέρουν οι καπιταλιστές, καθώς τις συνθήκες αυτές εκείνοι τις δημιούργησαν για να κερδίσουν π.χ. πόλεμους. Όμως, και στις δικές μας χώρες τα πράγματα δεν είναι καλά για τους περισσότερους ανθρώπους. Πάρα πολλοί άνθρωποι μαστίζονται από χρέη, από ανεργία κ.λπ. Πράγματα, για τα οποία φταίνε άνθρωποι που και πάλι ήθελαν να βγάλουν παραπανήσιο κέρδος. Δε φταίει ο εργάτης που το μεροκάματό του συρρικνώνεται τόσο πολύ που στο τέλος δεν μπορεί να ζήσει, ενώ ο διευθυντής της εταιρίας βγάζει πιθανότατα εκατοντάδες χιλιάδες. Όμως, αυτό ποιος το βλέπει;
Κανείς, γιατί έρχονται εδώ οι φασίστες να ενοχοποιήσουν το φτωχό (τον πρόσφυγα, τον μετανάστη) για τη φτώχεια του φτωχού, όπως μας είπε έξοχα ο κος Καμπαγιάννης. Ενοχοποιώντας το φτωχό ξεχνούν αυτόν που πραγματικά φταίει για την κατάστασή τους, τον (μεγαλο)καπιταλιστή. Άρα, ένας ακόμη τρόπος που βοηθά τον καπιταλισμό ο φασισμός είναι αποπροσανατολίζοντας τον κόσμο από τα κακά που του προξενεί. Με αυτό τον τρόπο, ο κόσμος δεν μπορεί να συσπειρωθεί και να διεκδικήσει αυτά που δικαιούται. Ακόμα, αυτό αφορά και το εκλογικό κοινό, καθώς κόμματα της Δεξιάς τα οποία εκπροσωπούν τις ανώτερες τάξεις και τον καπιταλισμό, μπορεί να δυσαρεστήσουν ψηφοφόρους συχνά. Ψηφοφόρους οι οποίοι δεν είναι ιδιαίτερα «ψαγμένοι» με την πολιτική, δεν έχουν συγκεκριμένη πολιτική άποψη και οι οποίοι μπορούν να «κερδηθούν» από διάφορα κόμματα και ιδέες. Έτσι, λοιπόν, όταν αυτοί νιώσουν δυσαρεστημένοι και αγανακτισμένοι θα κινηθούν προς άλλα κόμματα. Το θέμα της Δεξιάς είναι να μη στραφούν αυτοί οι ψηφοφόροι προς την Αριστερά. Άρα, κόμματα ενταγμένα στην ακροδεξιά (π.χ. σήμερα Ελληνική Λύση και προηγουμένως ΛΑ.Ο.Σ. και Χρυσή Αυγή) τους είναι χρήσιμα καθώς «μαζεύουν» τις ψήφους των αγανακτισμένων που θα πήγαιναν προς την Αριστερά.
Είναι εμφανής, λοιπόν, η άρρηκτα στενή σχέση του καπιταλισμού με τον φασισμό. Μάλιστα, με γεγονότα που δεν αποτελούν φαντάσματα του παρελθόντος, αλλά τα βρίσκουμε σήμερα μπροστά μας στην καθημερινή μας ζωή. Έτσι, λοιπόν, θα πρέπει να έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά για να βλέπουμε πράγματα τα οποία δεν φαίνονται σε μια πρώτη ανάγνωση και τα οποία ωστόσο επηρεάζουν ιδιαίτερα τη ζωή μας.
Παύλος Γιαννόπουλος
Καθώς ο αγαπητός συνάδελφος και φίλος Μανώλης μου ζήτησε να παραθέσω μία υποστηρικτική και σύντομη παρένθεση στην αντικειμενική αντεστραμμένη βοήθεια που προσφέρει ο ακροδεξιός εξτρεμισμός και εν γένει ο φασισμός στο σύστημα της ελεύθερης αγοράς, την οποία παρουσιάζει στο ήδη επαρκέστατο κείμενό του, θα αναφέρω λίγα προσωπικά λόγια, βασιζόμενος στα 14 σημεία του Ουμπέρτο Έκο για τον φασισμό ως εκείνη την ιδεολογία που θεοποιεί, ή καταστά το πιο «ορθολογικό» σύστημα τον νεοφιλελευθερισμό, ο οποίος οικονομικά βασίζεται στον ύστερο και μεταβιομηχανικό καπιταλισμό.
Τα κανονιστικά και σκληρά φασιστικά καθεστώτα, αποφεύγοντας τα ήπια ή απλώς αυταρχικά, όπως τα μονοκομματικά ή κοινοβουλευτικώς ολιγαρχικά συστήματα, προσφεύγουν στον κοινωνικό δαρβινισμό και τον ιστορικό αναθεωρητισμό (ειδικά στο γεγονός του Ολοκαυτώματος). Για να κατακτήσουν την αρεσκεία του -ειδικά του μη πεπαιδευμένου και περιθωριοποιημένου- λαού, εμφανίζοντας όρους όπως «αλληλεγγύη» και ρητορική κατά της πλουτοκρατίας, και παρουσιάζοντας τα παλαιότερα φασιστικά κράτη ως τους «αδικημένους» και «προστάτες του λαού» της Ιστορίας. Ωστόσο, ως προς την αλληλεγγύη διαγράφουν την μαρξιστική θεωρία και την εργατική τάξη, προτάσσοντάς την μόνο σε ένα εθνικιστικό πλαίσιο, ενώ πιστεύουν ότι η «αρρωστημένη φύση» της Δημοκρατίας οδηγεί στις τεράστιες κοινωνικές ανισότητες, κι όχι το ίδιο και αυτό καπιταλιστικό σύστημα. Ειδική αναφορά στην ιστορική αλλοίωση που προσπαθούν να καθιερώσουν ακροδεξιές δυνάμεις δεν χρειάζεται να γίνει, αφού ένα επαρκές εκπαιδευτικό σύστημα διαγράφει τέτοια προπαγανδιστικά μηνύματα και αμφιβολίες.
Με τον φασιστικό πολιτικό λόγο να κυμαίνεται σε ένα εθνικιστικό (κι όχι λαϊκό/πατριωτικό) περιβάλλον, και την ανατροπή της Δημοκρατίας, ο νεοφιλελευθερισμός και ο κυρίαρχος πολιτικός του λόγος εύκολα εισέρχεται ως εκείνη η ιδεολογία που δεν αναγνωρίζει ρατσιστικές αντιλήψεις και πρεσβεύει την παγκοσμιοποίηση που συνεχώς αναπτύσσεται, αρκεί η άκρατη διαφοροποίηση κάθε ατόμου να συμβαίνει στο δικό του πεδίο και να μην γίνεται συλλογική. Διότι η ομαδοποίηση της αγανάκτησης/διαμαρτυρίας/εναλλακτικού τρόπου ζωής και ένας ενωμένος λαός συνιστούν σημεία που τρομοκρατούν αυτήν την κυρίαρχη θεωρία, η οποία στρέφεται μόνο στην απόλυτη ελευθερία του ατόμου αλλά φοβάται -γι’ αυτό και απορρίπτει θεωρητικά και καλυπτόμενα- την κοινωνία ως σύνολο, αφού μία μαζική αντίδραση σημαίνει κίνδυνος για το καθεστώς.
Έτσι, ο νεοφιλελευθερισμός παρουσιάζεται ως προστάτης της Δημοκρατίας. Ο ομοφοβικός, ρατσιστικός και αντιδημοκρατικός πολιτικός λόγος των φασιστικών κινημάτων καταλύεται από αυτήν την ακραία εκδοχή του φιλελευθερισμού, ο οποίος παρουσιάζεται ανεκτικός στα πάντα, αρκεί όλα τα μειονοτικά ρεύματα και οι μεταμοντέρνες θεωρίες (φεμινισμός, LGBTQ, παγκόσμια αλληλεγγύη κ.λπ.) να μην γίνονται κοινωνικές σημαίες και κατεστημένα στη λαϊκή συνείδηση.
Ταυτόχρονα, κι εδώ βρίσκεται πιο έντονη από ποτέ η χρήση του φασισμού ως αντεστραμμένη καπιταλιστική ιδεολογία, σε περιόδους πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών κρίσεων, στις οποίες συνήθως κερδίζει υποστηρικτές η ριζοσπαστική, αλλά και η σοσιαλδημοκρατική Αριστερά. Οι δεξιές και συστημικές κυβερνήσεις χρηματοδοτούν τα Μ.Μ.Ε. για να εντείνουν την προπαγάνδα του, καταστέλλουν πολιτικές εκδηλώσεις και διαμαρτυρίες, κατηγορούν τους μετανάστες/πρόσφυγες για την έλλειψη θέσεων εργασίας και την κατάφωρη μείωση μισθών, ενώ συχνά ρίχνουν την ευθύνη αποκλειστικά στην «κοινωνική βία» και το «κομμουνιστικό πνεύμα» της Αριστεράς και του Αντιφασιστικού κινήματος. Παραδείγματος χάρη, αυτό συνέβη στην Ελλάδα τα προηγούμενα χρόνια, οπότε οι εκφραστές του μνημονιακού πολιτικού λόγου εμφάνιζαν τις πολιτικές λιτότητας ως αναγκαίο κακό και τους εαυτούς τους ως αντιμνημονιακούς, ενώ κατηγορούσαν τον -τότε- ριζοσπαστικό ΣΥΡΙΖΑ και τις λοιπές δυνάμεις ως επικίνδυνες για το έθνος και υπεύθυνες για την κοινωνική διχόνοια, μέσω της θεωρίας των 2 άκρων που αναπτύχθηκε, εξισώνοντας την Ακροαριστερά με την Ακροδεξιά. Αυτός δεν είναι συγκαλυμμένος φασισμός, τον οποίο εκφράζει το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα; Αυτό υπάγεται στη δική σας κριτική σκέψη.
